Η ΑΥΓΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ 1685-1789

Η αυγή του ελληνικού καπιταλισμού, του Σεραφείμ Μάξιμου βασισμένη στην πολύχρονη, συστηματική και συγκριτική έρευνα των Γαλλικών Εθνικών Αρχείων, παρουσίασε για πρώτη φορά πτυχές, της άγνωστης, μέχρι τότε, οικονομικής μας ιστορίας. Αποτελεί σταθμό στα νεοελληνικά πνευματικά δρώμενα, αλλά και ένα όριο που και σήμερα ακόμα, ίσως, δεν έχει ουσιαστικά ξεπεραστεί, καθώς διεισδύει στις βαθύτερες λειτουργίες του ιστορικού χώρου της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και κατανοεί ορθά τις ιδιορρυθμίες πάνω στις οποίες αναπτύχθηκε η νεοελληνική εθνότητα.

Δεν είναι τυχαίο, ότι 64 χρόνια μετά την δημοσίευση της μελέτης του, η επιστημονική του άποψη έχει σε μεγάλο βαθμό επιβεβαιωθεί: «Λίγοι είναι σήμερα εκείνοι που μπορούν ν' αρνηθούν ότι μια ιστορία του ελληνικού εμπορίου π.χ. θα μας έλυνε πολλά προβλήματα, που η σύγχρονη έρευνα τάφισε άλυτα ως τα τώρα... Αν αυτές οι εργασίες είχανε γίνει, το νεοελληνικό σχήμα θα εύρισκε μέσα μας μια πληρότητα, ενώ τώρα διαφεύγει από τους περισσότερούς μας το ουσιαστικό γεγονός, ότι πριν ακόμα υψωθή η σημαία της ανεξαρτησίας, το ελληνικό στοιχείο είχε κατακτήσει την υπεροχή στο εμπόριο και τις μεταφορές, σαν στοιχείο με ιδιαίτερο εθνικό χαρακτήρα, με ιδιαίτερη οντότητα και κατείχε θέσεις δεσπόζουσες από τη μιαν άκρη της Μεσογείου ως την έτερη...».