Η ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ ΩΣ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΩΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ, ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

Πόσο χρήσιμη είναι σήμερα η έννοια της αξιοκρατίας εάν θέλουμε να εφαρμόσουμε δίκαιες πολιτικές στον ευαίσθητο χώρο των προσλήψεων και της στελέχωσης του Δημοσίου; Είναι αλήθεια ότι η αξιοκρατία, είτε ως υποκειμενικό δικαίωμα είτε ως οργανωτική αρχή, παραμένει μια εξόχως ευέλικτη έννοια με ιδιαίτερα αβέβαιο και κυμαινόμενο περιεχόμενο. Το ποιες ιδιότητες «αξίζουν» να επιβραβεύονται και με ποια κριτήρια αναγνωρίζεται η «αξία» του καθενός αποτελούν διαρκώς ανοικτά ερωτήματα που παραπέμπουν μοιραία στις διαφορετικές αντιλήψεις για το τι είναι «δίκαιη μεταχείριση» ή «δίκαιη κοινωνία».

Το βιβλίο παρουσιάζει την εξέλιξη της αξιοκρατίας από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας μέσα από το διάλογό της με έννοιες όπως η δημοκρατία, η ισότητα ή η αποτελεσματικότητα του κράτους. Το «δικαίωμα στη σταδιοδρομία» φωτίζεται από τις «εγγυήσεις» της αξιοκρατίας στο Σύνταγμα, ενώ οι διαφορετικές μέθοδοι επιλογής του προσωπικού αξιολογούνται στο πλαίσιο των διεθνών τάσεων για αξιοκρατική αναρρύθμιση των προσλήψεων.

Αναδεικνύοντας τις σύγχρονες συνθήκες της «πάλης των θέσεων», ο συγγραφέας επιχειρεί να αναδιατυπώσει την έννοια της αξιοκρατίας, προτάσσοντας τη συλλογική διάσταση της «αξίας» και την ευθύνη των χαρισματικών ατόμων να εργαστούν για το κοινό καλό. Σ' αυτή την «αλληλέγγυα μετα-αξιοκρατία», ο Weber συναντά τον Rawls και τον Μάνεση, ενώ η επιβράβευση του ταλέντου και η ενθάρρυνση της αριστείας συνυπάρχουν αρμονικά και ισότιμα με τους θεσμούς «εγγυημένων ικανοτήτων για όλους», προκειμένου να εξασφαλιστούν ουσιαστικές δυνατότητες επιτυχίας για τα λιγότερο ευνοημένα μέλη της κοινωνίας μας.