Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΟΡΩΝ

Οι ελληνικοί χοροί φορτίζονται μέχρι σήμερα με αφηγήματα, που τους συνδέουν με την Αρχαιότητα και προβάλλονται ως ιστορικές αλήθειες. Η τάση αυτή εισάγεται από τους ξένους ταξιδιώτες που περιηγούνται τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο και έρχονται σε επαφή με τις εκφάνσεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου των Ελλήνων. Είναι οι πρώτοι που ανακαλύπτουν τους χορούς και αναπτύσσουν μία φιλολογία στην οποία επιχειρείται η τεκμηρίωση της συνέχειας του νεότερου ελληνικού πολιτισμού -και ιδιαίτερα του χορού- με την Αρχαιότητα.

Η ξενόφερτη εξουσία του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους και οι νεόφερτοι του έξωθεν ελληνισμού, καθιερώνουν τις ευρωπαϊκού τύπου χοροεσπερίδες με αποκλειστικά ευρωπαϊκούς χορούς, με αποτέλεσμα οι τοπικοί χοροί να περιοριστούν στο αγροτικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα, η διαδικασία ανάδειξης των στοιχείων που συγκροτούν την ελληνική εθνική ταυτότητα επικεντρώνεται στη γλώσσα και στη θρησκεία, ενώ άλλες μορφές έκφρασης μένουν στο περιθώριο. Ο προβληματισμός και οι αναζητήσεις της γενιάς του 1880, υπό την επίδραση της επιστήμης της Λαογραφίας, οδηγούν στην ανάδειξη εθνικών ‘Σχολών’ στη λογοτεχνία, στα εικαστικά και στη μουσική. Αντίθετα ο χορός ως τέχνη είναι ανύπαρκτος στο ελληνικό περιβάλλον και οι ελληνικοί χοροί αντιμετωπίζονται μόνο ως τρόπος διασκέδασης.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η γυναίκα καλείται να θέσει ως κυρίαρχο καθήκον της το πρόταγμα της εθνικής αναγέννησης, η Καλλιρρόη Σιγανού-Παρρέν ιδρύει το Λύκειο των Ελληνίδων και συγκαταλέγει στους βασικούς σκοπούς του την ανάδειξη των εθνικών χορών. Το Λύκειο πραγματοποιεί μια πρώτη γιορτή/παράσταση με ελληνικούς εθνικούς χορούς, συστηματοποιημένους και αποκαθαρμένους, σύμφωνα με την αστική αντίληψη για το ήθος που πρέπει να τους διακρίνει, κατ’ αναλογία με το υποτιθέμενο αρχαιοελληνικό. Πρόκειται για το σημείο εκκίνησης μιας διαφορετικής προσέγγισης του ελληνικού χορού, ο οποίος καλείται πλέον να εξυπηρετήσει εθνικούς σκοπούς, μέσω της θεατροποιημένης προβολής του. Τότε έρχεται στην επιφάνεια ο περιηγητικός λόγος που χρησιμοποιείται επιλεκτικά, για να ενσωματώσει στο εθνικό αφήγημα καί τους χορούς.

Στο βιβλίο αποτυπώνεται αυτή η πορεία από τις πρώτες αναφορές στα ταξιδιωτικά κείμενα μέχρι τη γιορτή των Ανθεστηρίων, οργανωμένη από το Λύκειον των Ελληνίδων, την Πρωτομαγιά του 1911.