HERBERT MARCUSE

ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ

Ο πραγματικός κόσμος του καθημερινού λόγου είναι ο κόσμος της πάλης για την ύπαρξη. Βέβαια, είναι ένας κόσμος εντελώς συγκεχυμένος, θολός και σκοτεινός που οπωσδήποτε χρειάζεται περισσότερη καθαρότητα. Μπορούμε μάλιστα να πούμε ότι το ξελαμπικάρισμά του μπορεί να έχει και θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Η φιλοσοφία θα πραγματοποιήσει αυτό το σκοπό, όταν απελευθερώσει τη σκέψη απ' το κατεστημένο του λόγου και της συμπεριφοράς, όταν δείξει καθαρά τον αρνητικό χαρακτήρα του "κατεστημένου", όταν προβάλει τις δικές της προοπτικές. Βέβαια, η φιλοσοφία δεν μπορεί ν' αντιταχθεί ή να προτείνει παρά με τη σκέψη. Είναι ουσιαστικά ιδεολογία, ο ιδεολογικός χαρακτήρας είναι η αληθινή μοίρα της φιλοσοφίας και κανείς επιστημονισμός, κανείς θετικισμός δεν μπορεί να τον ξεπεράσει. Όμως, με την ιδεολογική της προσπάθεια μπορεί να επιτελέσει μια θεραπευτική λειτουργία -μπορεί να δείξει την πραγματικότητα έτσι όπως είναι και να δείξει ακόμη αυτό που η τέτοια πραγματικότητα εμποδίζει να υπάρξει.

Μέσα σε μια ολοκληρωτική κοινωνία ο θεραπευτικός σκοπός της φιλοσοφίας πρέπει ν' αποκτήσει πολιτικό χαρακτήρα απ' την στιγμή που το σύνολο του κατεστημένου λόγου τείνει ν' αποκρυσταλλωθεί σ' ένα απόλυτα κατευθυνόμενο και ετεροκαθοριζόμενο σύνολο. Η πολιτική λοιπόν θα πρέπει να μπει στη φιλοσοφία όχι σαν ειδικός τομέας ούτε σαν αντικείμενο ανάλυσης· θα πρέπει ν' αναλύσει το περιεχόμενο των φιλοσοφικών εννοιών για να βρει μια μη ευνουχισμένη πραγματικότητα.

H. Marcuse