ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΤΟΜΙΚΙΣΜΟ

ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΜΑΞ ΝΕΤΛΑΟΥ

Ο Πιοτρ Κροπότκιν, ο σοφός "αναρχικός πρίγκιπας", απαντώντας σε μια επιστολή του ακάματου αναρχικού ιστορικού Μαξ Νετλάου, διατυπώνει τις ενστάσεις του σχετικά με το κατά πόσο η "ατομικιστική αναρχία" μπορεί να συμβάλει στον αγώνα της ανθρώπινης απελευθέρωσης; Η πολιτική φιλοσοφία του Κροπότκιν, εστιασμένη αταλάντευτα στην Αλληλοβοήθεια, την Αλληλεγγύη, τον Αναρχοκομμουνισμό και την Κοινωνική Απελευθέρωση, αντιδρά δικαιολογημένα απέναντι σε κάθε προσπάθεια απελευθέρωσης του Εγώ που δεν λαμβάνει υπόψη ότι ελεύθερος άνθρωπος σε μια ανελεύθερη κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει. ...

Από την άλλη, στην παρούσα επιστολή, ίσως με υπέρμετρη αυστηρότητα, ο Κροπότκιν δεν λαμβάνει υπόψη ότι η "ατομική εξέγερση", η εικονοκλαστική και κατεδαφιστική κριτική που εξαπέλυσαν λαμπρά πνεύματα των περασμένων εποχών απέναντι σε κάθε παραδεδομένη αυθεντία και εξουσία, σε προκαταλήψεις αιώνων και κομφορμιστικές νοοτροπίες, συνιστά από μόνη της ένα επαναστατικό γεγονός μέγιστης αξίας, και αν δεν αρκεί από μόνο του, δίχως την εξέγερση των ίδιων των μαζών -όπως σωστά επισημαίνει ο Κροπότκιν- για την καθολική απελευθέρωση, γι' αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι φορείς αυτής της ατομικής στάσης· τουλάχιστον όχι περισσότερο από όσο ευθύνονται οι φορείς μιας κοινωνικής, αναρχοσυνδικαλιστικής και φιλοεργατικής αντίληψης για το αν η μεγάλη πλειονότητα των μαζών κλείνει επίμονα τα αυτιά της στο κάλεσμα για κοινωνική επανάσταση.

Ποια μπορεί να είναι η λύση -αν υποθέσουμε ότι μπορεί να υπάρξει μια οριστική- σ' αυτήν την κρίσιμη αντινομία που φαίνεται να ταλανίζει την αναρχική σκέψη από παλιά κι έχει απασχολήσει ουκ ολίγους αναρχικούς;