ΕΠΙ ΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΠΑΝΟΣ

Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΔΡΟΜΕΩΝ ΤΡΙΠΟΛΗΣ 1930-2000

Το περίφημο επίγραμμα πάνω στο ταφικό μνημείο, που περιεργάζονται οι Ποιμένες της Αρκαδίας, στον ομώνυμο πίνακα του Poussin, έχει, κατά την εικονολογία, δύο ερμηνείες: η πρώτη αναφέρεται στο νεκρό και σημαίνει "κι εγώ έζησα στην Αρκαδία" [να, όμως, τι απέμεινε από μένα]", ενώ η δεύτερη, που θεωρείται επικρατέστερη, αναφέρεται στο θάνατο και σημαίνει "υπάρχω ακόμη και στην Αρκαδία [αυτή τη γαλήνια ευδαίμονα και παραδεισένια χώρα]"! Σε κάθε περίπτωση η φράση έχει ως υπόστρωμα το συμβολισμό της ιδανικής εκείνης χώρας όπου κατά τον Πολύβιο κατοικούσαν μουσικοί και ποιητές και κατά τον Βιργίλιο οι άνθρωποι παραμέριζαν τις καθημερινές ασχολίες τους για να επιδοθούν στις ευγενέστερες των τεχνών. Και ασφαλώς δεν είναι τυχαίο ότι, πολλούς αιώνες αργότερα, απότοκος αυτών των αντιλήψεων υπήρχε ο αρκαδισμός, ως κίνημα τέχνης που ενέπνευσε τη φυσική απλότητα του ύφους σε αντίστοιχη με την πληθωρικότητα του μπαρόκ.

Στην Τρίπολη της εποχής του μεσοπολέμου δεν θα περίμενε να συναντήσει κανείς τέτοιους προβληματισμούς, τουλάχιστον ανάμεσα στην πλειοψηφία των κατοίκων της. Αλλά πολλές φορές συμβαίνει να συναντάς τον πυρήνα φιλοσοφικών αναζητήσεων - ασχημάτιστο και ακατέργαστο, πλην όμως ευδιάκριτο και αισθητό - στις εκφάνσεις του καθημερινού βίου των ανθρώπων. Αυτοί, λοιπόν, οι κοντινοί πρόγονοί μας, θιασώτες του βουκολικού βίου, που απ ολάμβαναν τις μέρες της σχόλης εκδράμοντας στα κατατόπια του φιλοπαίγμονος και ερωτοπαθούς Πάνα, προφανώς δεν εντρυφούσαν θεωρητικώς στον αρκαδισμό, είχαν όμως ενστικτωδώς ανακαλύψει τη χαρά και την απόλαυση που τους προσέφερε η επαφή τους με τη φύση.