ΕΚΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥΣ

Δύο κείμενα για την Ευρώπη, για τον κοινό ευρωπαϊκό πολιτισμό και για τις ομοιότητες που υπερβαίνουν κατά πολύ τις διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών.

Ο Στέφαν Τσβάιχ είναι ένας από τους πιονιέρους της ευρωπαϊκής ιδέας - και τα τελευταία χρόνια της ζωής του, εξόριστος στην Αγγλία, παρακολουθούσε, με φρίκη, τον καταποντισμό αυτής της ιδέας. Τα κείμενα αυτά, γραμμένα το 1932 και το 1934, είναι μια προειδοποίηση: ο εθνικισμός θα σκοτώσει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό για τον οποίον θα έπρεπε να είμαστε υπερήφανοι.

Ο Τσβάιχ, όπως φάνηκε κι από το τελευταίο του αριστούργημα Ο κόσμος του χθες, βίωσε τόσο τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και την άνοδο των ολοκληρωτισμών ως μια προσωπική τραγωδία. Και γι' αυτό συνηγορεί, κάνει έκκληση, υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης - για την ειρήνη, για τη διατήρηση και την πρόοδο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, για την «αποτοξίνωση» από το δηλητήριο του εθνικισμού. Τα κείμενα αντιστοιχούν τόσο στην εποχή μας ώστε μοιάζουν να έχουν γραφτεί σήμερα - και οι προτάσεις που κάνει ο μεγάλος Ευρωπαίος παραμένουν επίκαιρες, παραμένουν επιτακτικές.