ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΩΣΣΟΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ 1917

Ο παρών τόμος, καρπός συλλογικής προσπάθειας, είναι αφιερωμένος στα εκατό χρόνια από τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917. Με αφορμή τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από την έναρξη της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας της περιόδου 1917-1920, σκοπός του παρόντος τόμου είναι να διαμορφώσει ένα πλαίσιο επιστημονικού διαλόγου που θα συζητήσει τα επιτεύγματα και τις αστοχίες της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης αλλά και τις συνέχειες και ασυνέχειες του μεταρρυθμιστικού φαινομένου στην ελληνική εκπαίδευση στο μακρό ιστορικό χρόνο της εκατονταετίας. Από πολλές απόψεις, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, που ξεκίνησε να σχεδιάζεται και να εφαρμόζεται στη Θεσσαλονίκη από την επαναστατική κυβέρνηση της «Εθνικής Αμύνης» το 1916, μπορεί να θεωρηθεί ως μια σημαντική τομή στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Αφενός, εστίασε για πρώτη φορά στον βαθύτερο πυρήνα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, την εσωτερική μεταρρύθμιση, αποσκοπώντας παράλληλα να συμβάλει στη σταδιακή διευθέτηση του γλωσσικού ζητήματος. Αφετέρου, επιχείρησε να συνδέσει την επιβολή των εκπαιδευτικών αλλαγών με τη «σχεδιασμένη κοινωνική μεταβολή», η οποία, με τη σειρά της, θα διευκόλυνε τον αστικό εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας.

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώθηκαν δέκα εννέα κείμενα, τα οποία, χωρίς βέβαια να εξαντλούν το θέμα, αποτελούν ένα σημαντικό εγχείρημα για την πολυπρισματική προσέγγιση και την πολύπλευρη αποτίμηση της γλωσσοεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1917. Οι θεματικές στις οποίες οργανώνονται οι εργασίες και αποτελούν τα αντίστοιχα μέρη στη διάρθρωση του τόμου είναι πέντε: α) Εκπαίδευση, κράτος, πολιτική, β) ’ξονες και διεργασίες της μεταρρύθμισης του 1917-1920, γ) Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, πανεπιστήμιο και εκπαίδευση εκπαιδευτικών, δ) Εκπαιδευτικός Δημοτικισμός και γλωσσική ετερότητα, και ε) Επιδράσεις και αποτίμηση.