ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ (ΕΠΙΤΟΜΟ)

Tο «Έγκλημα και Tιμωρία», δεν είναι τίποτ' άλλο από μια απλή τραγωδία. Όλα πηγάζουν απ' αυτή, αυτή πλημμυρίζει τα πάντα. Βλέπουμε το Ντοστογιέβσκη ν' ακολουθεί βήμα προς βήμα -χωρίς να χάνει ούτε στιγμή τα ίχνη τους- την πορεία των ηρώων του, να τους ακολουθεί ασθμαίνοντας, αχόρταγα, άπληστα. Έτσι όπως αφηγείται την πορεία αυτή, μας κάνει να πιστεύουμε πως ζει το δράμα τους, στιγμή προς στιγμή. Και ποιος ξέρει; Μπορεί να το έζησε!... Να το έζησε; Και γιατί, όχι;

Ας εξηγηθούμε όμως καλύτερα: Δεν έχυσε ποτέ αίμα. Αλλά, όταν ένας συγγραφέας έχει στη διάθεσή του μια τόσο τρομακτική διεισδυτική δύναμη, μια τέτοια δύναμη ανάλυσης, που να δίνει τόσο ζωντανά την αίσθηση, πως είναι ο ίδιος ο εγκληματίας, όταν κάθε κίνηση, κάθε χειρονομία του εγκληματία - είτε πριν απ' το έγκλημα, είτε την ώρα που γίνεται, είτε μετά απ' αυτό - του είναι τόσο γνωστή και «οικεία» όταν μας δείχνει πως ζει τόσο έντονα όλη τη φρικιαστική αγωνία του δολοφόνου, τις βασανιστικές αϋπνίες του, τις μοιραίες αυτοματικές του κινήσεις, τον ίλιγγο του κατρακυλίσματός του στο βάραθρο, τότε μπορούμε να πούμε ότι κάθε μέρα κάνει κάτι που οι άνθρωποι το λένε «έγκλημα» και πως του είναι αδύνατο να βρει λυτρωμό, αν δεν εξομολογηθεί σ' αυτούς.

Έλι Φορ