COGITO ΤΕΥΧΟΣ 9

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Tο παρόν τεύχος είναι αφιερωμένο στη φιλοσοφία του σινεμά, μιας τέχνης σχετικά νέας, που, παρά τη μαζική γοητεία της -ή ίσως ακριβώς λόγω αυτής- δεν έβρισκε μέχρι πρόσφατα θέση στις αναλύσεις των φιλοσόφων. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η φιλοσοφία του κινηματογράφου αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικά εξελισσόμενους κλάδους της αισθητικής και ερευνά πολλές πτυχές της συναρπαστικής αυτής τέχνης, προσπαθώντας να μάθει απ' αυτήν αλλά και να συμβάλει στην κατανόηση και την απόλαυσή της. Μέρος του εν λόγω προβληματισμού μεταφέρουμε στις σελίδες μας, στις οποίες φιλοξενούμε και απόψεις διακεκριμένων εκπροσώπων του χώρου, του σκηνοθέτη Σωτήρη Γκορίτσα και του παραγωγού και προέδρου του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Γιώργου Παπαλιού.

Όμως, το διάστημα που πέρασε σημαδεύτηκε από γεγονότα τα οποία θα μπορούσαν να κινηματογραφηθούν με την τεχνική του δανέζικου Δόγματος95 -για το οποίο γράφουμε στο αφιέρωμα- ακριβώς επειδή με τη δύναμη της ωμής πραγματικότητάς τους δέσποσαν στον δημόσιο χώρο. Η ορμή χιλιάδων νέων στις πολλές και ποικίλες μορφές εκδήλωσής της σάρωσε στο πέρασμά της βαριά κα¬λούπια και ευτελή καλύμματα, για να βάλει μπροστά μας, με τον πιο δραματικό τρόπο, έναν καθρέφτη με είδωλα που μας κοιτούν βουβά, χωρίς πολλές δυνάμεις για το μέλλον. Η συνθήκη συγκρότησής μας ως κοινωνίας τέθηκε ενώπιόν μας, δοκιμάζοντας τις αντοχές ενός γερασμένου πολιτικού συστήματος, με τους θεσμούς, την κουλτούρα και το πολιτικό του προσωπικό.

Ένα μέρος της παθογένειας αυτού του συστήματος αναδείχθηκε και πριν από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου, όταν η διαπλοκή θεσμών (όπως η δικαιοσύνη, η εκκλησία ή η κυβέρνηση), ιδιοτελών συμφερόντων και κούφιας ρητορικής έφερε στο προσκήνιο το κλονισμένο πολιτικό και ηθικό έρεισμα που συνέχει την ελληνική πολιτεία. Οι σχέσεις νόμων και ηθικής, πολιτικής και ηθικής, οι σχέσεις των πολιτών με τους νόμους είναι θέματα που απασχόλησαν τον δημόσιο διάλογο. Το περιοδικό είχε παλαιότερα προσπαθήσει να συμβάλει στον διάλογο αυτό, και στο παρόν τεύχος επανέρχεται για να διασαφηνίσει, από σκοπιά φιλοσοφική, την πολυεπίπεδη και σύνθετη σχέση δικαίου και ηθικής σε μια δημοκρατική κοινωνία.