ΑΝΑΤΕΜΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Η παρούσα εργασία είναι μία συλλογή άρθρων που προσπαθώντας να συνομιλήσουν με την πραγματικότητα της κρίσης ανακάλυψαν ότι τα κλασσικά ερμηνευτικά εργαλεία εννοιών όπως η «ύφεση», η «ενεργός ζήτηση» και ο «δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής», ενταγμένα σε μία κλασική κεϋνσιανή ανάλυση, πολύ λίγα πράγματα είχαν να πουν. Η σημερινή κρίση είναι μακράς επώασης, και έχει διαρθρωτικά και όχι συγκυριακά χαρακτηριστικά. Έστω και αν έδρασαν μεγεθυντικά η ασυδοσία του ελληνικού πολιτικού συστήματος αλλά και η αρχιτεκτονική ανεπάρκεια της ευρωζώνης, η κρίση έχει κυρίως τις αιτίες της σε έναν χρηματο-πιστωτικό υπερ-κύκλο, που για την ελληνική οικονομία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Η οικονομική πολιτική ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 παραβίαζε σε πολύ μεγάλο βαθμό τον βασικό όρο αναπτυξιακής ισορροπίας της ελληνικής οικονομίας, όρο που αγνοούσαμε τότε, όπως δυστυχώς αγνοούμε ακόμη και σήμερα. Ο όρος αυτός αφορά την αναγκαία ισορροπία στις σχετικές τιμές μεταξύ «διεθνώς εμπορευσίμων» και των «διεθνώς μη εμπορευσίμων» αγαθών και υπηρεσιών.

Η διαρκής «υπερβάλλουσα ζήτηση», η οποία διαχύθηκε στην οικονομία στην πρώτη περίοδο της ευρωζώνης, αντί να δράσει αναπτυξιακά, όπως πίστευε μία πρωτόγονη και αφελής ελληνική εκδοχή του κεϋνσιανισμού, διέστρεψε αυτήν την σχέση, οδηγώντας σε μία διαρθρωτική υπερπλασία στον τομέα των «διεθνώς μη εμπορευσίμων», η οποία δεν ήταν δυνατόν να διατηρηθεί μόλις διακόπηκε η άμετρη παροχή πιστωτικής ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Αυτό ορίζει τον διαρθρωτικό χαρακτήρα της κρίσης, και καθιστά άκυρες και άσχετες με τις πρακτικές αναγκαιότητές της, τις επείσακτες και προκατασκευασμένες απόψεις που διατείνονται ότι η λύση του προβλήματος βρίσκεται σε πολιτικές δημοσιονομικής επέκτασης.