ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ

Το νέο βιβλίο του Στέργιου Μπαμπανάση πραγματεύεται σε θεωρητικό και παγκόσμιο επίπεδο επίκαιρα θέματα της κοινωνικής προόδου, των ουτοπιών, των οραμάτων και της εφαρμογής τους, τις μακροχρόνιες ροπές εξέλιξης των κοινωνιών και του παγκόσμιου συστήματος τον 20ό αιώνα, σε σύγκριση με τον 19ο αιώνα και τις προβλέψεις για τον 21ο αιώνα. Με βάση την ανάλυση διακρίνει δύο αντιφατικές ροπές εξέλιξης. Από τη μια μεριά τις προοδευτικές ροπές δυναμικής ανάπτυξης της επιστήμης, της τεχνολογίας, της οικονομίας και της αύξησης του πλούτου, της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης με τη μείωση του χρόνου εργασίας, τη βελτίωση της υγιεινής, της διατροφής και της κατανάλωσης, την αύξηση του αλφαβητισμού, του προσδόκιμου ζωής και της δημιουργίας του κοινωνικού κράτους. Από την άλλη μεριά υπάρχουν οι αρνητικές ροπές: οι υπέρμετρες ανισότητες εισοδημάτων, πλούτου και ευκαιριών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, η εκτεταμένη φτώχεια, η αδυναμία του μισού περίπου πληθυσμού του πλανήτη να καλύψει τις βασικές ανάγκες του, οι οικονομικές κρίσεις και οι πόλεμοι, η ρύπανση του περιβάλλοντος, η αύξηση της θερμοκρασίας με κίνδυνο την υπερθέρμανση του Πλανήτη, η υπέρβαση της βιοϊκανότητας της Γης, η αύξηση του κινδύνου μείωσης της βιοποικιλότητας και κατάρρευσης του οικοσυστήματος, οι συχνές φυσικές καταστροφές και πανδημίες. Η ανθρωπότητα έχει φτάσει σε ένα νέο σταυροδρόμι με το δίλλημα να επιλέξει ή το δρόμο που οδηγεί στην καταστροφή του περιβάλλοντος και του πολιτισμού με συγκρούσεις, με πολέμους και με εξαθλίωση του πληθυσμού ή το δρόμο που οδηγεί στη γενίκευση της ευημερίας με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δημιουργεί ο τεράστιος συσσωρευμένος υλικός, πνευματικός και θεσμικός πλούτος, οι νέες επιστημονικές γνώσεις και τεχνολογίες. Η αντιμετώπιση των παλιών και νέων οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με τον τρόπο που δημιουργήθηκαν. Χρειαζόμαστε νέα οράματα, νέα αναπτυξιακά μοντέλα και στρατηγικές, νέο τρόπο ζωής.

Ο συγγραφέας του βιβλίου επιλέγει τον αισιόδοξο δεύτερο δρόμο προτείνοντας ως όραμα του 21ου αιώνα τη δημιουργία μιας βιώσιμης κοινωνίας της ευημερίας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, με βιώσιμο περιβάλλον, βιώσιμη οικονομία και ανάπτυξη με γενίκευση της ευημερίας, με μεταρρυθμίσεις και ειρηνικά μέσα. Οι κύριες κατευθύνσεις της ανάπτυξης είναι ο πράσινος μετασχηματισμός, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και ο εξανθρωπισμός των κοινωνιών και του παγκόσμιου συστήματος. Διατυπώνονται συγκεκριμένες προτάσεις για τις προϋποθέσεις και μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση του οράματος. Η στρατηγική του εξανθρωπισμού των κοινωνιών και του παγκόσμιου συστήματος έχει υιοθετηθεί από τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών. Αποβλέπει στην οικοδόμηση ενός κόσμου με βάση την ισότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς πολέμους και βία, με σεβασμό στο περιβάλλον, με βιωσιμότητα και ευημερία. Η σύλληψη αυτή συμπίπτει με τις κατευθύνσεις της σοσιαλδημοκρατίας, των πράσινων κινημάτων, του χριστιανισμού και με τη γνώμη διάφορων επιστημονικών ιδρυμάτων που θεωρούν εφικτή τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.