Ο ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

Ο Διαφωτισμός του 18ου αιώνα είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά, πολύπλοκα και σημαντικά ρεύματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μαχόμενος ενάντια στην τυραννία, την άγνοια και τη δεισιδαιμονία, διατύπωσε ιδεώδη από τα οποία εξακολουθούν να παρακινούνται και να διαπνέονται οι σύγχρονες κοινωνίες. Οι διαφωτιστές πρέσβευαν την πίστη στον ορθό λόγο, την ελευθερία της σκέψης, την αξία της επιστήμης και την επιδίωξη της προόδου. Υπονόμευσαν το παλαιό καθεστώς και παρείχαν τις ιδέες για τη Γαλλική Επανάσταση. Όμως, ο Διαφωτισμός δεν ήταν ένα μονοσήμαντο, με ενιαίες ιδέες κίνημα.

Η πρόσφατη έρευνα δείχνει πως ηγετικές φυσιογνωμίες του Διαφωτισμού, στοχαστές όπως ο Βολταίρος, ο Ντιντερό, ο Ρουσσώ και ο Καντ, διέφεραν μεταξύ τους• οι προτεραιότητες κατά τη διάρκεια του αιώνα άλλαζαν, οι θρησκευτικές απόψεις και οι πολιτικές αξιώσεις του Διαφωτισμού ποίκιλαν από έθνος σε έθνος. Επίσης, η αποκλειστικά θετική άποψη για τον Διαφωτισμό δεν είναι πλέον αποδεκτή. Ο Διαφωτισμός είχε και μια σκοτεινή πλευρά, αντιθέσεις και αντιφάσεις. Συχνά υποστήριζε την απολυταρχία και αντιμετώπιζε τις μάζες με περιφρόνηση. Ο Roy Porter, συνθέτοντας και αξιολογώντας τη σύγχρονη έρευνα, διερευνά όλη αυτή την πολυπλοκότητα, και προσφέρει έναν περιεκτικό και σαφή οδηγό αυτού του πολύπλευρου κινήματος.