ΜΥΣΤΡΑΣ

Ο Μυστράς, η βυζαντινή πρωτεύουσα του Μοριά, ή αλλοιώς της Πελοποννήσου, που τα ερείπιά του είναι διασπαρμένα στην πλαγιά ενός μικρού λόφου στους πρόποδες της οροσειράς του Ταϋγέτου, ιδρύθηκε το δέκατο τρίτο αιώνα, μετά την κατάκτηση της χερσονήσου από τους Φράγκους.

Η Σπάρτη, λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα στην πλούσια κοιλάδα του Ευρώτα, ήταν μια πόλη φημισμένη από την εποχή της ωραίας Ελένης και έγινε ο αγαπημένος τόπος διαμονής των Φράγκων πριγκίπων. Για να την προστατεύσει από τις ανυπότακτες ορεινές φυλές, ο Γουλιέλμος ο Βιλλαρδουΐνος, πρίγκιπας της Αχαΐας, έκτισε το 1249 ένα μεγάλο κάστρο στην κορυφή του λόφου που θα γινόταν γνωστό με το όνομα Μυστράς.

Δέκα χρόνια αργότερα, σε μια μάχη στη βόρεια Ελλάδα, ο Γουλιέλμος νικήθηκε και αιχμαλωτίσθηκε από το βυζαντινό αυτοκράτορα• και οι όροι της απελευθέρωσής του περιλάμβανα την εκχώρηση του Μυστρά στους Έλληνες του Βυζαντίου. Λίγο αργότερα, ο Μυστράς έγινε πρωτεύουσα της ελληνικής επαρχίας της Πελοποννήσου που αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη σημασία. Δημιουργήθηκε μια πόλη, όπου μετακόμισαν οι κάτοικοι της Σπάρτης για να προστατεύονται καλλίτερα στη διάρκεια των πολύ συχνών εχθροπραξιών μεταξύ των Φράγκων και των Ελλήνων. Πρίγκιπες της αυτοκρατορικής οικογένειας, με τον τίτλο του Δεσπότη, στέλλονταν να διοικήσουν την επαρχία. Κατά τη διακυβέρνησή τους, ο Μυστράς έγινε ένα σημαντικό κέντρο μάθησης και τεχνών και εστία της πολιτιστικής ανάπτυξης της Ευρώπης γενικά.

Η ανακατάληψη της Πελοποννήσου από τους Έλληνες ολοκληρώθηκε μόλις τις παραμονές του αφανισμού του Βυζαντίου από τους Οθωμανούς Τούρκους και ο Μυστράς «έπεσε» το 1460. Από εκεί και πέρα, η ιστορία του δεν ήταν παρά μια αργή πορεία παρακμής, ώσπου να μισοκαταστραφεί από άτακτους Αλβανούς στρατιώτες στο τέλος του δέκατου όγδοου αιώνα και τελικά να ισοπεδωθεί από τον Ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου στη διάρκεια του Ελληνικού Αγώνα για την Ανεξαρτησία.