ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ

Στο Μονοπάτια της ζωής, ο νευροεπιστήμονας Steven Rose προτείνει μια θεωρία για τη ζωή σύμφωνα με την οποία εμείς οι άνθρωποι -όπως και όλα τα έμβια όντα- δημιουργούμε το δικό μας μέλλον, αν και σε μερικές περιπτώσεις δεν είναι της δικής μας επιλογής (δεν μας είναι αρεστό;). Τοποθετώντας τον ίδιο τον οργανισμό στο επίκεντρο της ζωής, ο Rose αντικρούει ευθέως την ιδεολογία του αναγωγισμού και του υπερδαρβινισμού, και την εμμονή τους στη θέση, που συχνά γίνεται πρωτοσέλιδο, ότι όλες οι όψεις της ανθρώπινης ζωής, από τις σεξουαλικές προτιμήσεις ως τη βρεφοκτονία, τον πολιτικό προσανατολισμό προς τη βία, την κυριαρχία του άντρα (ανδροκρατία) και τον αλκοολισμό, έχουν τη ρίζα τους στα γονίδια και αποτελούν αναπόφευκτη συνέπεια της φυσικής επιλογής. Ο Rose διατείνεται ότι τέτοιους είδους ισχυρισμοί δεν είναι απλά κοινωνικά αφελείς, αλλά παρανοούν σε θεμελιώδες επίπεδο την ενεργητική και μη αναγώγιμη φύση της διαδικασίας της ζωής.

Ο Rose ισχυρίζεται ότι η ζωή εξαρτάται από το περίτεχνο δίκτυο αλληλεπιδράσεων που υφίσταται εντός των κυττάρων, των οργανισμών και των οικοσυστημάτων, στο οποίο το DNA διαδραματίζει έναν ρόλο μεταξύ πολλών. Από πολύ νωρίς στην ανάπτυξή τους οι ζωντανοί οργανισμοί επιβάλλεται να συνιστούν ημιαυτόνομες υπάρξεις, ενώ συγχρόνως οδεύουν προς την ωρίμανση (ενηλικίωση). Αν θέλουμε να κατανοήσουμε το φαινόμενο της ζωής, πρέπει προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε εκ νέου κάθε ζωντανό οργανισμό στο σύνολό του καθώς και την πορεία του μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Αυτές τις πορείες είναι που ο Rose ονομάζει μονοπάτια της ζωής.

Προκλητικό, διεισδυτικό και δεικτικό, το βιβλίο Μονοπάτια της ζωής συνιστά μια πειστική απάντηση στους ζηλωτές των γονιδίων, οι οποίοι, όπως ισχυρίζεται ο Rose, αρνούνται την πολυπλοκότητα της ζωής.