ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΙΒΑΝ ΝΤΕΝΙΣΟΒΙΤΣ

Το πρώτο μυθιστόρημα ενός από τους πιο γνωστούς αντιφρονούντες του σοβιετικού καθεστώτος εκδόθηκε στη Σοβιετική Ένωση το 1962 με την άδεια του ίδιου του Χρουστσόφ σε μια περίοδο που προωθούσε φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Τέσσερα χρόνια αργότερα η κυκλοφορία των έργων του Σολζενίτσιν «πάγωσε» και τα μυθιστορήματά του έβγαιναν παράνομα από τη Σοβιετική Ένωση για να εκδοθούν σε χώρες της Δύσης. Στο μεταξύ όμως ο Ντενίσοβιτς έγινε ορόσημο και οι συνθήκες κράτησης στα σταλινικά γκουλάγκ έγιναν γνωστές σε όλο τον κόσμο.

Ακολούθησαν κι άλλα κορυφαία έργα: Η πτέρυγα των καρκινο- παθών, Το αρχιπέλαγος Γκουλάγκ, Το σπίτι της Ματριόνα, Ο πρώτος κύκλος, έργα που άφησαν το στίγμα τους στις δεκαε- τίες του εξήντα και του εβδομήντα. Το ότι ο Σολζενίτσιν ήταν πολιτικός συγγραφέας δεν μειώνει τη λογοτε- χνική αξία του έργου του. Τα μυθιστορήματά του ανανέωσαν τη ρωσική γλώσσα, έδωσαν νέα ώθηση στη λογοτεχνία. Γι' αυτό και βρήκε νωρίς τη θέση του δίπλα στους μεγάλους Ρώσους κλασικούς συγγραφείς. Το Μία ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς είναι η σχολαστική καταγραφή μιας ημέρας από τη ζωή του κρατούμενου Σ-854 σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας. Ο Ιβάν Ντενίσοβιτς, αρχετυπική μορφή Ρώσου αγρότη, γραπώνεται από μικρές καθημερινές κινήσεις και από τη σκληρή, άμισθη δουλειά του για να διατηρήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την εσωτερική του ελευθερία μέσα στις απάνθρωπες συνθήκες του γκουλάγκ. Ο νομπελίστας συγγραφέας που πέθανε πρόσφατα, μεταφέρει εδώ την προσωπική του εμπειρία από τα ειδικά σοβιετικά στρατόπεδα για πολιτικούς κρατούμενους.

Το μυθιστόρημα επανεκδίδεται από τον Πάπυρο σε νέα μετάφραση από τα ρωσικά, συνοδευόμενο από το κείμενο της ομιλίας του Σολζενίτσιν για την απονομή του βραβείου Νόμπελ, στο οποίο συνοψίζονται οι απόψεις του για τη λογοτεχνία και την αποστολή της.