ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΠΙΟΥ

Η Κοινωνιολογία του Τοπίου αποτελεί μια διανοητική περιπλάνηση στα τοπία του κόσμου: Από τη «Μουριά του Μυριβήλη» και τα εξωκκλήσια της Ελλάδας μέχρι τα δένδρα-γίγαντες και τα φαράγγια της Αμερικής, από το Μνήμα του Χαρίλαου Φλωράκη στη Ραχούλα μέχρι το Δάσος του Αγκυλωτού Σταυρού στο Zernikow, από τις κοινότητες Kibbutz του Ισραήλ μέχρι το όραμα της ιδανικής «κηπούπολης», από τις πυραμίδες της Αιγύπτου και την Ακρόπολη μέχρι τα μεσαιωνικά οικοδομήματα, τους σύγχρονους ουρανοξύστες και τη Disneyland, από λαβυρινθώδεις πόλεις μέχρι τετραγωνισμένα πολεοδομικά συγκροτήματα, από τοπία «δυτικών» μέχρι τοπία «μη δυτικών» πολιτισμών, φυσικά ή δομημένα, οπτικά ή μη οπτικά. Παρουσιάζει παραδείγματα όχι μόνο για το πώς η κοινωνία επηρεάζει το τοπίο, αλλά και για το πώς το τοπίο επηρεάζει την κοινωνία και τον ανθρώπινο πολιτισμό. Θέτει κριτικά ερωτήματα για το αν και κατά πόσο το φυσικό τοπίο πραγματικά «απειλείται» από το δομημένο ή όχι, καθώς και για τις καθιερωμένες τοπιακές και μνημειακές αξίες.

Στη σημερινή εποχή όλο και περισσότερο γίνεται λόγος για τον «αλφαβητισμό τοπίου» (''landscape literacy''), δηλαδή για την ικανότητα να καταλαβαίνει κάποιος από έναν χώρο περισσότερα μηνύματα από όσα ήθελαν να διαδώσουν οι διαμορφωτές του χώρου αυτού και ενδεχομένως αυτά που θα ήθελαν να αποκρύψουν. Η Κοινωνιολογία του Τοπίου έχει στόχο να συμβάλλει στην ενίσχυση του «αλφαβητισμού τοπίου». Φυσικά, αναγνωρίζει το αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός, «ειδικού» ή «μη ειδικού», να δίνει σε αυτό τον «αλφαβητισμό» και το προσωπικό του στίγμα. Όποιος έχει αναπτύξει «αλφαβητισμό τοπίου» κατανοεί τις βαθύτερες αιτίες που διαμόρφωσαν έναν χώρο και μπορεί να χρησιμοποιεί ως «κείμενα» και στοιχεία κοινωνικο-πολιτικής διάγνωσης χωρικά σημάδια που σε πολλούς άλλους μένουν απαρατήρητα. Δεν αισθάνεται ποτέ «ξένος» σε τοπία καινούργια, ούτε και μονότονα σε τοπία γνωστά, καθώς εξασκείται όλο και βαθύτερα στην κοινωνική «γραμματική» και «γλώσσα» του χώρου και μπορεί να τον «διαβάζει» συνεχώς ευκρινέστερα.