ΚΑΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

Εδώ και 16 αιώνες το έργο του Πορφύριου «Κατά Χριστιανών» είναι εξαφανισμένο. 'Ηταν μια πολεμική πραγματεία που στόχευε στην ανασκευή των χριστιανικών θεωριών και την καταπολέμηση των ιουδαϊκής έμπνευσης δογμάτων που με φανατισμό και μισαλλοδοξία στρέφονταν κατά των ελληνιστικών φιλοσοφιών και του ελληνικού τρόπου. Το έργο του Πορφύριου καταδικάστηκε από την αυτοκρατορική εκκλησία και ρίχτηκε στην πυρά, το έτος 448. Σώζεται μόνο ένα μέρος του: κυρίως τα αποσπάσματα που διατήρησε ο χριστιανικός κληρικός Μακάριος Μάγνης στο έργο του «Αποκριτικός πρός Έλληνας», αλλά και σκόρπιες μαρτυρίες.

Ο φιλόσοφος Πορφύριος (232-305), μαθητής του Πλωτίνου, με πολλές φιλολογικές και θεολογικές πραγματείες στο ενεργητικό του, βαθύς γνώστης τόσο του Ευαγγελίου όσο και της Ιστορίας, αντλώντας επιχειρήματα από το οπλοστάσιο της νεοπλατωνικής σχολής αλλά και από την κοινή ανθρώπινη λογική, ασκεί ανελέητη κριτική: στο πρόσωπο του Ιησού τον οποίο θεωρεί ως έναν ασήμαντο Εβραίο, στους ευαγγελιστές που τους θεωρεί αμόρφωτους παραμυθάδες, στους αποστόλους Παύλο και Πέτρο -αδίστακτους τσαρλατάνους-, αλλά και στην χριστιανική αποκαλυπτική θεολογία που την θεωρεί καταφανώς εσφαλμένη.

Το έργο του Πορφύριου προσφέρει στον σύγχρονο μελετητή μια εικόνα της παγανιστικής πολεμικής του 3ου αιώνα μ.Χ., μιας εποχής που σημαδεύτηκε από τους ανελέητους όσο και μάταιους διωγμούς κατά των χριστιανών, και από τον αγώνα επιβίωσης που έδινε η αυτοκρατορία ενάντια στους εξωτερικούς αντιπάλους της.