ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

Επί τρεις αιώνες, με αφετηρία τον Χομπς, τον Ανταμ Σμιθ και τον Δαρβίνο, το δυτικό, καπιταλιστικό πρότυπο του ανθρώπου μεταφέρεται στο ζωικό βασίλειο. Έτσι η οικονομική δραστηριότητα παρουσιάζεται ως γενετικό φαινόμενο, την ίδια στιγμή που μια τέτοια σύλληψη της ζωικής φύσης του ανθρώπου χρησιμοποιείται για να εξηγήσει την κοινωνική πραγματικότητα.

Πρόσφατη εκδήλωση αυτού του ιστορικού φαινομένου, η κοινωνιοβιολογία βρίσκει ευρύτατη απήχηση αναδιατυπώνοντας τις αρχές του βιολογικού ντετερμινισμού και του κοινωνικού δαρβινισμού. Η κριτική ανάλυση της επιστημονικής και της αγοραίας κοινωνιοβιολογίας (των Ε.Ο. Ουίλσον, Ντέσμοντ Μόρις, Ρόμπιν Φοξ κ.ά.), που επιχειρεί εδώ ο Μάρσαλ Σάλινς, στηρίζεται στην ανθρωπολογική κατανόηση του πολιτισμού ως αυτόνομου συμβολικού φαινομένου, μοναδικού στη φύση. Απ αυτή τη σκοπιά, η ζωή, η αναπαραγωγή και οι κοινωνικές σχέσεις στις ποικίλες μορφές τους οργανώνονται σύμφωνα με τις αντιλήψεις των ανθρώπων για τον εαυτό τους και για τα πράγματα, και όχι σύμφωνα με το γενετικό ίδιον συμφέρον που οι κοινωνιοβιολόγοι εκλαμβάνουν ως θεμέλιο της ανθρώπινης κοινωνίας και ιστορίας.

Με αυτή την καίρια παρέμβασή του, ένας σημαντικός στοχαστής του αιώνα μας διαγράφει με εγκυρότητα τα όρια ανάμεσα στις επιστήμες του ανθρώπινου πολιτισμού και την επιστήμη της βιολογίας.