ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΔΥΣΛΕΞΙΑ, ΠΟΛΥΓΛΩΣΙΑ, ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η γλώσσα χαρακτηρίζεται για τις ποικίλες μορφές εκδίπλωσής της στην κουλτούρα του εφήμερου. O λόγος για καθομιλούμενη γλώσσα, γραπτή γλώσσα, γλώσσα του σώματος, νοηματική γλώσσα, εσωτερική ομιλία, γλώσσα της επιστήμης, γλώσσα της τέχνης και του κινηματογράφου, γλώσσα της διπλωματίας, γλώσσα των νέων (συνθηματική γλώσσα), γλώσσα της πολιτικής, γλώσσα της μουσικής, γλώσσα του σχολείου, διάλεκτο μιας γλώσσας, ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, «παγγλωσσία», ψηφιακή γλώσσα, κ.τ.λ. Η γλώσσα στην πολυμερή της έκφανση στην καθημερινή πρακτική στοιχειοθετεί ένα ισχυρό και μετεξελισσόμενο μέσο κοινωνικοποίησης και κοινωνικής συναλλαγής του ανθρώπου. Ταυτόχρονα το δυναμικό αυτό μέσο εγγράφεται ως ένα αναπόσπαστο στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας και της κληρονομιάς κάθε λαού στην εθνική του υπόσταση. Η ικανότητα του ανθρώπου για ευέλικτη γλωσσική επικοινωνία αποτελεί αληθινό θαύμα διαμορφώνοντας έτσι διαύλους έκφρασης και επικοινωνίας ανάμεσά τους. Ο διεπιστημονικός μανδύας της γλώσσας στην καθημερινή της χρήση αναδεικνύει το σύνθετο και πολυσημικό της χαρακτήρα.

Η παρούσα πραγματεία αφορά κατεξοχήν στην Ψυχοπαθολογία του Λόγου και της Γλώσσας με ιδιαίτερη έμφαση στη Δυσλεξία όπως αυτή εκδηλώνεται στο πολυγλωσσικό περιβάλλον της νέας εποχής και σε συνάρτηση με τους Τρόπους Μάθησης (Learning styles) που χαρακτηρίζουν το κάθε παιδί. Στο πλαίσιο αυτής της πραγμάτευσης και στο πρώτο μέρος εκδίπλωσής της γίνεται, μεταξύ άλλων, λόγος για συσχετίσεις της γλώσσας με βασικές γνωστικές παραμέτρους που εδρεύουν στον εγκέφαλο, δηλαδή με ανώτερες νοητικές ικανότητες όπως είναι η σκέψη, η μνήμη, η δημιουργικότητα κ.τ.λ., αλλά και με άλλες μορφές έκφρασης του ανθρώπου όπως είναι η επικοινωνία, το χιούμορ, ο πολιτισμός, η ιατρική κλινική πράξη, το συναίσθημα κ.τ.λ. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της εν λόγω πραγμάτευσης αναπτύσσονται εκτενώς ειδικές διαταραχές του προφορικού λόγου (της ομιλίας) και της γραπτής γλώσσας με ιδιαίτερη έμφαση στη δυσλεξία, όπως αυτή εκδηλώνεται στην αναπτυξιακή περίοδο του παιδιού. Προσδίδεται επίσης έμφαση στο ρόλο του σημερινού εκπαιδευτικού, του λογοθεραπευτή αλλά και άλλων εμπλεκομένων μερών (δηλαδή ειδικών επαγγελματιών στήριξης, γονιών κ.τ.λ.) στην αντιμετώπισή της στο γενικό σχολείο της συμπερίληψης.

Διευκρινίζεται ότι η θεώρηση του οικείου γνωστικού αντικειμένου έχει καθαρά γνωστικό χαρακτήρα, δηλαδή παραπέμπει στη Γνωστική Ψυχολογία, τον επιμέρους κλάδο της επιστήμης της Ψυχολογίας. Δεν παραλείπονται ωστόσο και αναφορές σε γλωσσολογικά ή άλλα συναφή στοιχεία καλύπτοντας έτσι ένα σημαντικό κενό στην ελληνική παιδαγωγική και ψυχολογική βιβλιογραφία αναφορικά με το εν λόγω θέμα. Στο πλαίσιο της παρούσας πραγματείας ιδιαίτερη έμφαση προσδίδεται επίσης στον πραγματολογικό χαρακτήρα χρήσης του λόγου και κατανόησης της γλώσσας εκ μέρους του παιδιού και του εφήβου στην κουλτούρα του εφήμερου.