ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Ο «αθηνοκεντρισμός» εγκλώβισε για πολλές δεκαετίες τους ερευνητές της αρχαίας Ελλάδας. Στην πορεία αποδείχθηκε ότι η Αθήνα ήταν μία από τις πολλές ελληνικές πόλεις που άνθισαν και δημιούργησαν πολιτισμό. Εξίσου σημαντικές πόλεις αναπτύχθηκαν και σε άλλες περιοχές της χώρας και, σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες και τις μελέτες, προσέφεραν εξίσου πνευματικά αγαθά και απαράμιλλο πολιτισμό. Γιατί όμως η Αθήνα κατέκτησε την πρώτη θέση ανάμεσα σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας; Γιατί έγινε κέντρο αναφοράς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού;

Η Αθήνα από τις αρχές του 5ου αιώνα άρχισε να ασκεί ηγεμονία και επιβλήθηκε πολιτικά, καλλιτεχνικά, θρησκευτικά και οικονομικά στις άλλες πόλεις, γεγονός που την κατέστησε για δύο περίπου αιώνες το πιο ζωντανό πνευματικό κέντρο του ελληνικού κόσμου. Τεράστια και εξαιρετικά σημαντική ανάπτυξη σημειώθηκε στις τέχνες, τα γράμματα, την ιστορία, το θέατρο, τις φυσικές επιστήμες, τη ρητορική και την πολιτική σκέψη. Για πρώτη φορά στην ιστορία διατυπώθηκε η αρχή της ισηγορίας και της ισονομίας και αγνοήθηκε το προνόμιο του πλούτου και της καταγωγής. Έτσι, η Αθήνα έγινε η κοιτίδα της δημοκρατίας.

Η συγγραφέας εξετάζει, σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια (508- 322 π.Χ.), τι σήμαινε να είναι κανείς Αθηναίος πολίτης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικές ανισότητες, η πραγματική λειτουργία της κοινωνικής ζωής και τα στοιχεία που συνέβαλαν στην τροποποίηση αυτής της λειτουργίας –μεταξύ άλλων και ο πόλεμος ως παράγοντας κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής– παρεμπόδιζαν τη διεκδικούμενη πολιτική ισότητα.

Η  Claude Mosse, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Paris VIII, έχει γράψει βιβλία για την αρχαία Ελλάδα, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Από τις εκδόσεις Σαββάλα κυκλοφορούν ακόμα δύο βιβλία της Claude Mosse, Ο πολίτης στην αρχαία Ελλάδα και Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός στο Διαφωτισμό.