ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ

Τα κείμενα του βιβλίου χωρίζονται σε τρεις διαφορετικές ενότητες, διακριτές, που σε πρώτη ματιά φαίνονται εντελώς ανεξάρτητες. Η πρώτη αφορά σε ένα πρόγραμμα, που έγινε από το ΥΠΕΧΩΔΕ για την Ανάπτυξη, Αλλαγή των Εξαρχείων. Μια προσπάθεια βελτίωσης της καθημερινής ποιότητας ζωής, ανάδειξης ενός τμήματος του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας και παρέμβασης με πολεοδομικά «εργαλεία» στην καρδιά μιας κοινωνικής πραγματικότητας.

Η δεύτερη αφορά στην οργάνωση του Μαρουσίου, μιας περιοχής που μεταλλάχθηκε βίαια από προάστιο και κλειστή κοινότητα αμιγούς κατοικίας, σε υπερτοπικό κέντρο, το οποίο δέχεται τις πιο σημαντικές σε όγκο και οικονομικό μέγεθος εγκαταστάσεις γραφείων εταιριών και εμπορικών κέντρων. Μια περιοχή που διασπάται από τους πιο σημαντικούς κυκλοφοριακούς άξονες και αποτελεί την προέκταση του κέντρου της πόλης αποκτώντας σταδιακά τις βασικές εγκαταστάσεις και τα χαρακτηριστικά του.

Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει ιδέες και σκέψεις για τη μορφή, το χαρακτήρα και την οργάνωση των μεγάλων αστικών συγκροτημάτων στο μέλλον. Ο πρώτος λόγος που προσεγγίζουμε ένα τέτοιο θέμα, που ενέχει ισχυρούς κινδύνους αστοχίας, οφείλεται στην ανησυχία μήπως μπορούμε να προλάβουμε το μέλλον, ή να συμμετέχουμε έστω και σημειακά στη διαμόρφωσή του

. Όλοι οι άλλοι λόγοι δικαιολογούνται από το ότι οι απόψεις που αναπτύσσονται, διαφοροποιούνται αποφασιστικά από τις κυρίαρχες ιδέες περί ύψους και μορφής κτηρίων, περί συντελεστών δόμησης και εκμετάλλευσης, τελικά περί της αισθητικής των κτισμάτων αλλά και των όρων που διαμορφώνουν την καθημερινή ποιότητα ζωής. Αυτές οι κυρίαρχες ιδέες κυοφορούνται από πολεοδόμους τεχνικούς και διακτινίζονται στην κοινή γνώμη μορφοποιώντας μιαν αντίληψη που είναι αναχρονιστική, μίζερη και ξεπερασμένη όχι μόνο από το μέλλον, αλλά και από το παρόν που ως πρόκριμα υποδεικνύει τις προοπτικές.

Τέλος το μόνο σημείο αναφοράς που υφίσταται στο σχεδιασμό ήταν, είναι και θα παραμείνουν, οι πόλεις όχι οι χώρες. Οι χώρες υπάρχουν στους χάρτες, στις γραφειοκρατικές διαδικασίες, στις ιδεολογίες που καλύπτονται από «-ισμούς» με κυρίαρχο τον εθνικισμό. Οι πόλεις όμως υπάρχουν πραγματικά, έχουν ζωή, ιστορία και μέλλον. Ο Σπ. Τσαγκαράτος (1952) σπούδασε Αρχιτεκτονική και Πολεοδομία στο Παρίσι. Συμμετείχε ενεργά στην προσπάθεια Πολεοδομικής Ανάπλασης του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας ως μελετητής, στέλεχος του ΥΠΕΧΩΔΕ και επικεφαλής του Οργανισμού Αθήνας.