ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΜΟΝΕΣ

Η μόνη επιστήμη για την οποία θα άρμοζε επιείκεια στη χρήση των σκεπτικιστικών τρόπων, αφού και η ίδια απεχθάνεται τα τελεσίδικα αποφθέγματα, είναι η ιστορία, με την έννοια της αφήγησης αλλά και των γενικεύσεων που από το πλήθος των επιμέρους εξιστορήσεων μπορούν να συναχθούν. 'Ολοι οι υπόλοιποι επιστημονικοί κλάδοι, ανθρωπιστικοί ή θετικοί, έχουν, περισσότερο ή λιγότερο, εργαλειακή υφή και υπηρετούν, μεταξύ άλλων, την παραγωγή κανονιστικών προτύπων συμπεριφοράς απαραίτητων για την επιβίωση μιας κοινότητας αλλά εντελώς εφήμερων σε ό, τι αφορά τα πορίσματά τους - τα οποία ωστόσο αναγκαστικά παρουσιάζουν ως επιβεβαιωμένες «αλήθειες». Η ιστορική γνώση, ακριβώς επειδή αρχειοθετεί και καταγράφει το εφήμερο και το περατό, είναι η μόνη που δύναται να τα υπερβεί στη σφαίρα της κατανόησης των ανθρώπινων ελατηρίων και πράξεων. Η ιστορία είναι το θέατρο όπου εκτυλίσσονται και διαπλέκονται άπειρες παραστάσεις και δίνονται μάχες ανελέητες δίχως μεταφυσικά εγγυημένη έκβαση ή νόημα. Ως εκ τούτου είναι ο καθρέφτης στον οποίο η ανθρώπινη ύπαρξη ενδέχεται να αναγνωρίσει το σκοπό και την ιδιοπροσωπία της: το αυθυπόστατο πεπερασμένο μιας ατομικής ή ομαδικής ταυτότητας, ανέγγιχτο από τις αυτοπαρηγορίες και τα γιατροσόφια του πλατωνισμού.