ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Η υπογραφή της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης στις 13 Δεκεμβρίου του 2007 στη Λισσαβώνα έθεσε τέλος σε μια μακρά περίοδο επίπονων διαπραγματεύσεων σχετικά με τη θεσμική μεταρρύθμιση της Ένωσης και ήρε το αδιέξοδο που, ορατά, πλέον, απειλούσε την ομαλή λειτουργία της Ευρώπης των 27.

Μολονότι η απόρριψη του Συντάγματος από τη Γαλλία και την Ολλανδία οδήγησε στην εγκατάλειψη, τουλάχιστον επί του παρόντος, του οράματος της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του 2004 για μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη θεσμική ανανέωση της Ένωσης, η νέα Συνθήκη της Λισσαβώνας διαφυλάττει, εντούτοις, το σύνολο των ουσιαστικών τροποποιήσεων του Συντάγματος, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό μια οριζόντια θεσμική διευθέτηση ικανή να συμβάλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και της δημοκρατικής νομιμότητας της διευρυμένης Ευρώπης, καθώς και στη συνοχή της εξωτερικής της δράσης.

Η εγκατάλειψη, ωστόσο, της συνταγματικής προσέγγισης και η υιοθέτηση της κλασσικής μεθόδου τροποποίησης των Συνθηκών είχε ως αποτέλεσμα τη διατύπωση ενός κειμένου μάλλον δυσνόητου και, εν πάση περιπτώσει, ουδόλως ελκυστικού, για τη συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαίων πολιτών, εξαιτίας, κυρίως, του πλήθους των τροπολογιών και των παραπομπών που περιέχει και οι οποίες απαιτούν εις βάθος γνώση των υπό τροποποίηση κειμένων.

Το κενό αυτό επιχειρεί, με ιδιαίτερη επιτυχία θεωρώ, να καλύψει το σύγγραμμα του εκλεκτού και έμπειρου συνεργάτη μου στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κ. Πάνου Παναγιωτόπουλου.

Η ευσύνοπτη, καταρχάς, παρουσίαση των κύριων αλλαγών, που επήλθαν στις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, βοηθά σημαντικά τον αναγνώστη να κατανοήσει τα νέα στοιχεία που εισαγάγει η Συνθήκη, σε σχέση με το Σύνταγμα και τις ισχύουσες Συνθήκες, τις θεσμικές αλλαγές που συνεπάγεται, τις αλλαγές στις σχέσεις της Ένωσης με τα Κράτη-Μέλη, τις θεμελιώδεις αρχές σχετικά με τις αρμοδιότητες και τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Πέραν των ως άνω, όμως, θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το εγχείρημα του κ. Παναγιωτόπουλου να παρουσιάσει, λίγους μόνο μήνες μετά την υπογραφή της νέας Συνθήκης, μια ενοποιημένη έκδοση των Συνθηκών και των Πρωτοκόλλων που προσαρτώνται σε αυτές. Και τούτου διότι, αρκετό διάστημα πριν την ολοκλήρωση, επιτυχή ελπίζουμε, των διαδικασιών επικύρωσης της Συνθήκης από τα Κοινοβούλια των 26 Κρατών- Μελών και τον ιρλανδικό λαό, μέσω δημοψηφίσματος, δίδεται η δυνατότητα στους Έλληνες αναγνώστες να αποκτήσουν μια συνολική εικόνα, κατανοώντας τις μεταρρυθμίσεις που επέρχονται με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας στη λειτουργία της Ένωσης και στην άσκηση των πολιτικών που επηρεάζουν την καθημερινότητα των ευρωπαίων πολιτών.