Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ

ΔΟΚΙΜΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ

Η πραγματεία «Ο Ποιητής και ο Χρόνος» γράφτηκε το 1932 στη Γαλλία, έναν από τους πολλούς σταθμούς που φιλοξένησαν την ανήσυχη και κινητικότατη Μαρίνα Τσβετάγιεβα, τροφοδοτώντας με διαφορετικά ερεθίσματα την έμπνευση τον πληθωρικού πνεύματος της Ρωσίδας ποιήτριας, πεζογράφου, κριτικού, απομνημονευματογράφου, μεταφράστριας, επιστολογράφου... Για μια ακόμη φορά, στο έργο της Τσβετάγιεβα τίθεται το πρόβλημα της σχέσης του ποι¬ητή με τον κόσμο που τον περιβάλλει, το οποίο όμως αυτή τη φορά λαμβάνει μια χωροχρονική διάσταση που οδηγεί τη συγγραφέα σε μεταφυσικά συμπεράσματα. Στο πλέγμα των κοσμικών συγκρούσεων ο ποιητής καλείται να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία του, έχοντας σαφή επίγνωση ότι οι οποιεσδήποτε εξαρτήσεις του είναι μόνο μεταφυσικές. Κάθε άλλη υπαγόρευση είναι αυθαίρετα και αθέμιτα επι¬βεβλημένη και, για το λόγο αυτό, διατρέχει διαρκώς τον κίνδυνο της μετατροπής, της ανατροπής, της αντικατάστασης.

Μέσα στα αναστατωμένα χρόνια του 20ού αιώνα, η μελέτη «Ο Ποιητής και ο Χρόνος» είναι ένα κείμενο φωτιά. Εδώ παρελάσουν και θα αντιπαραβληθούν ένα πλήθος δημιουργών, στην προσπάθεια της Τσβετάγιεβα να αναζητήσει και να σκιαγραφήσει τα χαρακτηριστικά των ποιητών που κα¬τορθώνουν να συλλαμβάνουν και να εκφράζουν την πε¬μπτουσία του Χρόνου. Η συγγραφέας δεν διστάζει να διαλέξει τα πιο αμφιλεγόμενα παραδείγματα για να απεικονίσει την έννοια της νεοτερικότητας, η οποία, κατά τα λεγόμενό της, είναι η μεγαλύτερη αρετή ενός δημιουργού, και ο αναγνώστης διαπιστώνει προς ευχαρίστησή του ότι η νεοτερικότητα, που είναι το θέμα της μελέτης, αποτελεί και τη θεμελιακή της ιδιότητα.