Ο ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ 80

Στη μελέτη αυτή η "γενιά του '80" συνδέεται με τη θεωρία του μεταμοντερνισμού. Επιχειρήθηκε να περιγράφει ακροθιγώς το αν και σε ποιο βαθμό τους λογοτέχνες της λεγόμενης γενιάς του '80 απασχόλησαν θέσεις που επιχείρησαν να συμφιλιώσουν το μαρξισμό με τη σχολή της αποδόμησης και συνεπώς η ανάγκη να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις ανάμεσα στην απελευθέρωση της διαφορετικότητας και να επικρατήσουν καθολικά ισχύουσες η ελευθερία, η ευτυχία και η δικαιοσύνη.

Το μεταμοντέρνο υποκείμενο και το συγγραφικό του σύμπαν έχει αντίκρισμα στους "φιμωμένους" και τους ανώνυμους, λόγω της ικανότητάς του να μαντεύει την τρομερή δύναμη της κένωσης (όπως την εννοεί ο ’σμπερυ). Παρότι δεν είναι ανατρεπτικοί, οι περιθωριοποιημένοι ήρωες του Σ. Δημητρίου και οι αποσυνάγωγοι του Θ. Χατζόπουλου έχουν τη δύναμη της αδυναμίας τους και συστήνουν το μη ταυτόσημο του εαυτού σ' εκείνους που αγνοούν την ξενότητα μέσα τους.

Ένα άλλο εστιακό σημείο αυτής της μελέτης είναι ότι στη μεταμοντέρνα πολιτιστική παραγωγή δεν είναι δημοφιλή τα θέματα που άπτονται των κοινωνικών τάξεων, αλλά τα φύλα, το σώμα, η απόλαυση, αλλά όχι η δικαιοσύνη. Παρόλα αυτά λογοτέχνες όπως ο Γ. Μπλάνας οραματίζονται έναν κόσμο στον οποίο δεν είναι μη εξαλείψιμο, δομικό χαρακτηριστικό η εκμετάλλευση και ο Μ. Φάις, που, με το Κίτρινο σκυλί και το Παγκάκι του κανένα, ανταποκρίνονται στο ρόλο που δίνει στους διανοούμενους ο ντε Μαν, σύμφωνα με τον οποίο ο στοχασμός της "ιστορίας" ταυτίζεται εν τέλει με το ίδιο το λειτούργημα της σκέψης.

Ανάμεσα στα "πορίσματα" της αποδομητικής κριτικής που διαρκώς αποφεύγουν τη δυνητική παγίωση είναι ότι η διάκριση φιλοσοφίας-λογοτεχνίας, όπως και η διάκριση γενικού-ειδικού δεν είναι πλέον χρηστική. Μια τέτοια λογοτεχνικότητα αποκαλύπτει ένα σημαίνον που δεν αντιστοιχεί σε κανένα σημαινόμενο, σε καμία ουσία, έξω από αυτήν που παράγει με την ίδια του τη μορφή. Σ' αυτήν την κατεύθυνση κινούνται η Νύχτα και Η απάντησή του τού Γ. Μπλάνα, όπου η μετάβαση από το "σκέφτομαι άρα υπάρχω" στο "σκέφτομαι ότι μπορεί να υπάρχει" συνιστά μια διαδικασία τροποποίησης του φιλοσοφικού στοχασμού σε ποιητικό λόγο και αντιστρόφως.

Ένα μεγάλο μέρος της πολιτισμικής Αριστεράς στο ερώτημα "Ρήξη ή ενσωμάτωση" έδωσε την απάντηση που τα έργα και οι ημέρες του αποτυπώνουν, ανάγοντας σε δημοφιλή θέματα τα αφορώντα τον φεμινισμό και την εθνότητα που δεν είναι αντικαπιταλιστικά και επομένως ταιριάζουν σε μια μετα-ριζοσπαστική εποχή. Ωστόσο, στη εγχώρια μεταμοντέρνα κοινωνία και πολιτιστική παραγωγή γράφονται έργα όπως π.χ. το Επεισόδιο του Γ. Μπλάνα που αναφέρεται στην επανεμφάνιση του ιμπεριαλισμού στην πρώην Γιουγκοσλαβία και δίνουν τέλος στη συζήτηση περί τέλους της ιστορίας.

Υπάρχουν ποιητές αυτής της "γενιάς" που ο άξονας των αναζητήσεών τους είναι η ελπίδα της κοινωνικής Δικαιοσύνης και η ουτοπία της επανάστασης, παρότι από τη δεκαετία του '80 το ιδιωτικό πλεονάζει του πολιτικού. Όπως ο Β. Κάσσος, ο οποίος ποιητικοποιεί την ιστορική μαρτυρία και τη φασαρία των σημαδιακών νεκρών -με τις ανεκλάλητες φωνές τους για μια άλλη ζωή- που κάνουν το ταξίδι τους στη μετα-μνήμη μας.