Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Θέμα του βιβλίου είναι η εκπληκτική προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα του ελληνικού πολιτισμού σε εποχές κοσμογονικών αλλαγών. Ο συγγραφέας ερμηνεύει τον ελληνισμό μέσα σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί ο χριστιανισμός και ρίχνει νέο φως στον ύστερο παγανισμό, που συχνά αντιμετωπίζεται ως ετοιμοθάνατος, ενώ αντίθετα αποδεικνύεται απρόσμενα θαλερός.

Ο ελληνισμός (όρος που περιλαμβάνει τη γλώσσα, την παιδεία, τη μυθολογία και τα είδωλα των Ελλήνων) συνέβαλε τα μέγιστα στην εξέλιξη του πρώιμου χριστιανισμού. Είχε εξαπλωθεί στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου πολλούς αιώνες πριν αναγνωρίσει ο Κωνσταντίνος τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία της ρωμαϊκής διοίκησης. Ο ελληνισμός βοήθησε επίσης τη διάδοση και την ενίσχυση του παγανισμού κι αυτός ο ρόλος του δεν έχει ακόμη μελετηθεί ούτε εκτιμηθεί δεόντως. Οι τοπικές παραδόσεις της Μικράς Ασίας, της Αιγύπτου και της Εγγύς Ανατολής επιβίωσαν στις περισσότερες περιπτώσεις επειδή βρήκαν κοινούς τρόπους έκφρασης με τους χριστιανούς. Ο ελληνισμός ήταν το μέσο με το οποίο επικοινωνούσαν μεταξύ τους οι ύστεροι παγανιστές με τις εντελώς διαφορετικές παραδόσεις. Υπό το πρίσμα του ελληνισμού γίνεται ορατός και κατανοητός όλος ο κόσμος της Ανατολής κατά την ύστερη Αρχαιότητα, όπως και η αλληλεπίδραση παγανισμού και χριστιανισμού την εποχή εκείνη. Ο Διόνυσος και ο Χριστός βασίλευαν μαζί.