ΚΑΜΠΟΣ

Στον Κάμπο της Χίου, τόπο επιφανών ελληνικών οικογενειών της διασποράς, με τα οικόσημα και τα αρχοντικά, τα περιβόλια με τα εσπεριδοειδή και μια διαρκή κατοίκηση στο χρόνο από τον 14ο αιώνα και έπειτα, μας μυεί ο Στρατής Βογιατζής. Ο αφηγητής του βιβλίου ως ένα πορώδες πλάσμα περιπλανιέται στη τοπογραφία του Κάμπου, αναδιφά σε ιστορικά αρχεία, αλληλοεπιδρά με τους κατοίκους και τα ζώα του τόπου, φωτογραφίζει, καταγράφει μαρτυρίες, συσσωρεύει πειστήρια τα οποία ταξινομεί και αναδιατάσσει όπως ο ίδιος όμως παρατηρεί όσο συνενώνει τα διάφορα κομμάτια του παζλ τόσο πιο αινιγματική γίνεται η εικόνα που αποκαλύπτεται. Μέσα από αυτές τις συμβιώσεις που προκύπτουν και συμπλέκονται ριζωματικά ως ένα ιδιότυπο είδος φράκταλ, ο δημιουργός διερωτάται υπαινικτικά και με αρκετή δόση ειρωνείας πάνω στις δυνάμεις εκείνες που συνωμοτούν και συγκροτούν αθέατα το χαρακτήρα κάθε τόπου, για την έννοια της κατοίκησης σε ένα ασθμαίνοντα δυτικό πολιτισμό και μια ανιμιστική φύση που βλασταίνει πλάι του.

Ο Κάμπος στο τέλος μεταμορφώνεται σε ψηφιδωτό από παραβολές και ιστορίες, εικόνες μυθοπλαστικές ή πραγματικές, συμβάντα και επιστολές από το παρελθόν, βιογραφίες ανθρώπων, αποκόμματα από εφημερίδες, παιδικές μνήμες και εντυπώσεις του αφηγητή ο οποίος μέσα από παρεκβάσεις, λοξοδρομήσεις και επαναλήψεις, συναρμόζει με παιγνιώδη τρόπο. Είναι δύσκολο να πούμε ολοκληρώνοντας την ανάγνωση των κειμένων και τη θέαση των εικόνων αν ο Κάμπος είναι ένας τόπος πραγματικός ή μυθολογικός, αν έχουμε να κάνουμε με μια ερευνά ανθρωπολογική ή ένα παραμύθι, για ένα πολιτικό έργο ή μια παρωδία καταστάσεων, ή τελικά για όλα αυτά μαζί.

Ο αναγνώστης παρόλη την έξαψη της εξερεύνησης του μυθιστορηματικού αυτού τόπου σύντομα βρίσκεται παγιδευμένος σε ένα λαβύρινθο, να περιπλανιέται σε ένα χώρο αυξημένης εντροπίας όπου τα ζώα εκτοπίζουν σταδιακά τους ανθρώπους, οι μνήμες γεννούν νέες χωρικές συσχετίσεις και το μυστήριο υπονομεύει διαρκώς τον ορθολογισμό. Oπως σημειώνει ο σπουδαίος Αλεκ Σοθ ένα μόνο μήνυμα μπορούμε καταλάβουμε, όταν διεισδύσουμε μέσα από τους ψηλούς μαντρότοιχους στον κόσμο του Κάμπου «είμαστε χαμένοι μές στο παράδεισο».