Η ΕΠΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΥ

Στη μονογραφία προσεγγίζεται το κείμενο που έμεινε γνωστό ως "Ανώνυμος του 1789", αλλά ο πραγματικός του τίτλος είναι "Αληθής Ιστορία". Παρόλες τις ως τώρα προσπάθειες των ερευνητών να εντοπιστεί το ιστορικό πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, ο συγγραφέας μένει ακόμα άγνωστος, αν και πολλοί είναι οι λόγιοι που κατά καιρούς προτάθηκαν ως συγγραφείς του. Η παρούσα προσέγγιση, ωστόσο, δεν είναι ακραιφνώς ή βασικά ιστορική, αν και ως μεθοδολογικό εργαλείο η ιστορική προοπτική πάντα υπάρχει δίπλα στη θεωρία και τη συγκριτολογία, οι οποίες αποτελούν τους δύο βασικούς μεθοδολογικούς άξονες της μονογραφίας.

Επιχειρείται, εν ολίγοις, η παρουσίαση του κειμένου με βάση την ειδολογική του ταυτότητα (σε μικροδομικό και μακροδομικό επίπεδο), τις τεχνικές και τα στοιχεία περιεχομένου που αναδεικνύουν τη νεοτερική ιδεολογία εν γένει ή την τάση ανανέωσης της δημιουργικής μας πεζογραφίας ειδικότερα. Όλα τα στοιχεία αυτά εξετάζονται υπό το πρίσμα δύο βασικών ειδολογικών χαρακτηριστικών του κειμένου: α) πρόκειται για μια σάτιρα που χρησιμοποιεί διάφορα μέσα ή οχήματα (παρωδία, ειρωνεία, προσωπεία, αλληγορία) για να καταφέρει ένα γερό χτύπημα σε κάθε έναν ξεχωριστά, αλλά και σε όλους μαζί τους ποικίλους στόχους της και β) παράλληλα μια παρωδία στην οποία τα διακείμενα διαπλέκονται και μεταμορφώνονται εντός ενός ανοιχτού αφηγήματος, που θα μπορούσε να θεωρηθεί κάτι σαν προσχέδιο μυθιστορήματος. Η εξέταση των επιπέδων λόγου εντός του κειμένου από την απλή λέξη, τη φράση ή πρόταση ως όλη τη δομή του, αναδεικνύει τη σχέση σάτιρας και παρωδίας.

Εξετάζονται και κάποια από τα εγκιβωτισμένα είδη, που αναδεικνύουν περαιτέρω την παρωδιακή διάθεση ως όχημα της σάτιρας, αφού οι κανόνες των εγκιβωτισμένων ειδών παραμορφώνονται. Επιπλέον, στο παραμορφωτικό παιχνίδι της παρωδίας εμπλέκονται και τα διακείμενα με τα οποία "συνομιλεί" το κείμενο, αναδεικνύοντας ένα μοναδικό κειμενικό παλίμψηστο, αλλά και εντοπίζοντας ομοιότητες με άλλα κείμενα, έτσι ώστε να αναδειχθούν τυχόν δεδομένα που θα βοηθήσουν στην ταύτιση και του συγγραφέα. Βασικός στόχος είναι η ανίχνευση των στοιχείων της νεοτερικότητας όχι μόνο ως προς την ιδεολογία και τα στοιχεία περιεχομένου, αλλά περισσότερο στο συνδυασμό της με τις μορφικές και ειδολογικές επιλογές του συγγραφέα.