ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ

Ο Ελία Καζάν υπήρξε ίσως ο πιο διάσημος σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου των μέσων του εικοστού αιώνα και το βιβλίο αυτό μας παρουσιάζει τον αριστοτέχνη την ώρα της δουλειάς του. Ο Καζάν σκηνοθέτησε τα σπουδαιότερα αμερικανικά θεατρικά έργα της εποχής -των Αρθουρ Μίλλερ και Τεννεσσί Γουίλλιαμς- και εκσυγχρόνισε το θέατρο και τον κινηματογράφο με δυναμική δράση, ποιητική σκηνοθεσία και ενδελεχή νατουραλισμό. Οι επιτυχίες του στο Χόλλυγουντ και στο Μπρόντγουεϋ -Λεωφορείον ο Πόθος (θέατρο και κινηματογράφος), Ήταν όλοι τους παιδιά μου, Ο θάνατος του εμποράκου, Λυσσασμένη γάτα, Το λιμάνι της αγωνίας, Ανατολικά της Εδέμ, Κουκλίτσα, Αμέρικα Αμέρικα- μαρτυρούν τη βαθιά του επίδραση στην τέχνη της σκηνοθεσίας. Οι παρατηρήσεις του γι’ αυτά και άλλα κλασικά θεατρικά έργα διαμόρφωσαν τις μετέπειτα παραγωγές τους -και εξακολουθούν να ασκούν επιρροή. Καμία άλλη σκηνοθετική επιτυχία δε συγκρίνεται με τη δική του.

Αυτό το εξαιρετικό βιβλίο, που αντλεί υλικό από τα σημειωματάρια, τις επιστολές, τις συνεντεύξεις και την αυτοβιογραφία του, αποκαλύπτει τη μέθοδο του Καζάν: τον τρόπο με τον οποίο ανακάλυπτε τον πυρήνα κάθε κειμένου και κάθε χαρακτήρα, πώς ανέλυε κάθε έργο με βάση τα βιώματά του, πώς καθόριζε τις λεπτομέρειες κάθε παραγωγής, από την επιλογή των ηθοποιών και τα κοστούμια ως τα σκηνικά και τη φωτογραφία. Επίσης, βλέπουμε πώς συνεργαζόταν με τους δραματουργούς και τους σεναριογράφους για τα κείμενα και με τους ηθοποιούς για την ερμηνεία. Το τελευταίο τμήμα του βιβλίου, «Οι ηδονές της σκηνοθεσίας» -δοκίμια που έγραψε ο Καζάν την τελευταία δεκαετία της ζωής του–, είναι απλό, προκλητικό, ειλικρινές και γεμάτο πάθος ένας σοφός επαγγελματίας που μοιράζεται τα μυστικά της τέχνης του και μας συμβουλεύει να αναζητάμε τον εαυτό μας σε κάθε έργο, να πολεμάμε το σύστημα και ταυτόχρονα να περνάμε καλά.