ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΜΟΣ

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΑΥΓΗ (1923-1925)

Η ιστορική έρευνα για το κίνημα του εκπαιδευτικού δημοτικισμού (και ευρύτερα του δημοτικισμού) έχει προχωρήσει σημαντικά, σε σχέση τουλάχιστον με άλλες περιοχές στην Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης. Γνωρίζουμε ήδη αρκετά για τη συνεισφορά που είχε στην εμφάνιση, ανάπτυξη και διάχυση του κινήματος η δράση συγκεκριμένων ατόμων, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις τον Ψυχάρη για τον καταλυτικό του ρόλο στο χώρο της λογοτεχνίας και τους Γληνό, Δελμούζο, Τριανταφυλλίδη, Κουντουρά για τη δράση τους στο χώρο της εκπαίδευσης. Όμως η έρευνα δεν επεκτάθηκε και σε εκείνο το σύνολο που κλήθηκε να εφαρμόσει τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση στα σχολεία: στους εκπαιδευτικούς.

Η μελέτη του Χάρη Αθανασιάδη στηρίζεται σε μια ανεκμετάλλευτη ως σήμερα πηγή -τα περιεχόμενα του περιοδικού Αυγή- ένα βραχύβιο δασκαλικό περιοδικό του Μεσοπολέμου. Επισημαίνονται τα χαρακτηριστικά του εντύπου (στόχοι, ιδεολογία, θεματικοί προσανατολισμοί), καταγράφονται οι συνεργάτες και η κυκλοφορία του και διερευνώνται οι σχέσεις του με τους παράγοντες της εκπαιδευτικής πολιτικής, τα άλλα εκπαιδευτικά περιοδικά και κυρίως οι σχέσεις του με τη νεοσύστατη τότε Διδασκαλική Ομοσπονδία. Με τη βοήθεια των αρχείων του περιοδικού, ο Χάρης Αθανασιάδης δείχνει τις διαδικασίες και τα στάδια που οδήγησαν στη διαμόρφωση στάσεων και αντιλήψεων των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας γενικότερα, πριν αυτά αποτυπωθούν σε ενέργειες ή βιβλία.

Στο τέλος του βιβλίου περιλαμβάνεται ένα Ευρετήριο, το οποίο, όπως επισημαίνει ο Αλέξης Δημαράς στο προλογικό σημείωμα συμβάλλει στην προσπάθεια να αποκτήσουν οι μελετητές ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, ένα ενιαίο χρηστικό ευρετήριο των «παιδαγωγικών» περιοδικών, στο οποίο θα μπορούν να ενσωματώνονται σταδιακά όσες σχετικές εργασίες εκπονούνται κατά καιρούς, χωρίς να αχρηστεύονται οι προηγούμενες.