BRANCUSI ΚΑΤΑ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΚΗ, 1927-1928

Τόπος: Νέα Υόρκη, Χρόνος: Τέλη της δεκαετίας του '20, λίγο πριν τη μεγάλη οικονομική κρίση.
Αντίδικοι και αντικείμενο της αντιδικίας: Προσφεύγων, ο ρουμάνος γλύπτης C. Brancusi που ζει στο Παρίσι, Καθ' ου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ως πολιτικός προϊστάμενος των τελωνειακών Αρχών που δασμολόγησαν το χάλκινο έργο του Brancusi με τίτλο Πουλί στο χώρο, παρότι ο νόμος επιβάλλει ατέλεια εισαγωγής στα έργα τέχνης, ακριβώς επειδή έκριναν πως το επίμαχο «αντικείμενο» δεν ανήκε σ' αυτή την κατηγορία. Το δικαστήριο καλείται ν' απαντήσει τελεσίδικα στο ερώτημα: Το έργο του Brancusi πρέπει ή όχι να εισαχθεί ατελώς; Κοντολογίς, είναι ή δεν είναι έργο τέχνης; Η ανάγνωση των πρακτικών της δίκης, που αναπαράγονται εδώ πιστά, παραμένει -ανεξάρτητα από την έκβαση της υπόθεσης- συναρπαστική. Ευτράπελοι διάλογοι δεν αγγίζουν απλώς τα όρια του παραλόγου, αλλά και καθιστούν σαφή την αναρμοδιότητα των δικαστηρίων να αποφανθούν περί παρομοίων ζητημάτων.

Ωστόσο, η επικαιρότητα του βιβλίου βρίσκεται αλλού: Η μετατόπιση του κριτηρίου εγκυρότητας από το ίδιο το καλλιτεχνικό έργο προς το θεσμικό πλαίσιο που το αναγνωρίζει ως τέτοιο, αλλά και η αυξανόμενη δυσκολία εντοπισμού αυτού του ίδιου του καλλιτεχνικού αντικειμένου, θα αποτελέσουν ορισμένα από τα καίρια ζητήματα της καλλιτεχνικής θεωρίας όχι μόνο του 20ού αλλά και του 21ου αιώνα.