ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Τον τελευταίο καιρό ακούμε παντού να γίνεται λόγος περί ερμηνείας και ερμηνευτικής, χωρίς πάντοτε να γίνεται κατανοητό το νόημα των όρων αυτών που έχουν μακρά ιστορία και κατ' εξοχήν ελληνική καταγωγή. Για τον λόγο αυτόν αποκτά ιδιαίτερη σημασία η μετάφραση στα ελληνικά του έργου του Γκάνταμερ (γεν. το 1900), γέννημα και θρέμμα της μεγάλης φιλοσοφικής παράδοσης των γερμανικών πανεπιστημίων και ίσως ο τελευταίος επιζών της. Πρόκειται για παραδόσεις του (1957) στο Πανεπιστήμιο του Λουβέν που κυκλοφόρησαν το 1963.

Ο Γκάμερ είναι ο εισηγητής της «νέας ερμηνευτικής». Δηλαδή, από ερμηνεία των κλασικών και της Βίβλου, η ερμηνευτική φιλοσοφία του Γκάνταμερ φιλοδοξεί να μετασχηματισθεί σε καθολικό πνευματικό εγχείρημα κατανόησης. Η ερωτική περί αληθείας ενός νοήματος είναι ταυτοχρόνως και ανακαίνιση της παράδοσης μέσω του ζωντανού λόγου που ερωτά.

Η παράδοση, επομένως, δεν είναι κάτι το στατικό και το δεδομένο, ούτε ζει και συνεχίζεται εξ ολοκλήρου παρούσα στο άτομο. Τουναντίον, ενεργεί και ζωοποιείται στον βαθμό που, προσπαθώντας να καταλάβουμε, θέτουμε σε α σε αμφισβήτηση τις προϋποθέσεις της κατανόησής μας, οι οποίες καθορίζονται από την ίδια την παράδοση. «Να συλλάβεις το πνεύμα του παρελθόντος ως παρόν, να δεξιωθείς το ανοίκειο ως οικείο ιδού ο θρίαμβος της ερμηνευτικής μεθόδου», συμπεραίνει ο Γκάνταμερ.