ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ ΑΡΕΤΗ

ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΓΡΑΠΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Η συλλογή περιλαμβάνει κείμενα που έγραψε ο συγγραφέας από το 1836 έως το 1842, πολλά από τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά στους Έλληνες αναγνώστες. Σε γενικές γραμμές διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: έναν κύκλο ιστορικό, με διηγήματα όπως το «Η πανούκλα στη Φλωρεντία», έναν «φιλοσοφικό» κύκλο, που περιλαμβάνει κείμενα όπως το «Η κηδεία του δόκτορα Ματιρέν», και τέλος έργα καθαρά αυτοβιογραφικά: «Αγωνίες. 'Aγχη», «Αναμνήσεις ενός τρελού», «Αναμνήσεις, σημειώσεις και μύχιες σκέψεις» και «Νοέμβριος». Σε αυτά συναντάμε το ίδιο πάθος, την ίδια άοκνη αναζήτηση αυτού του μανιακού με το ύφος τεχνίτη για την «αρμόζουσα λέξη» που διέπουν και τα μετέπειτα γραπτά του. Ωστόσο, η αισθητική είναι εδώ αρκετά διαφορετική, χαρακτηρίζονται από έντονο λυρισμό, ενώ κυρίαρχη είναι η διάθεση ενδοσκόπησης.

Έτσι, πέρα από τη λογοτεχνική τους αξία, τα πρώιμα αυτά γραπτά αποτελούν πολύτιμη μαρτυρία ως προς την ιδιοσυγκρασία του ερημίτη συγγραφέα και ταυτόχρονα μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τα έργα της ώριμης περιόδου του - για παράδειγμα, κάποιες φράσεις από τον «Νοέμβριο» τις συναντάμε αυτούσιες και στην Αισθηματική αγωγή. Πρόκειται για κείμενα που ως επί το πλείστον δημοσιεύθηκαν μετά το θάνατο του Φλωμπέρ και προκάλεσαν αίσθηση όταν ήρθαν στο φως, ενώ ακόμα και σήμερα ξαφνιάζουν τον αναγνώστη με τη γλαφυρότητα των εικόνων, την ικανότητα του συγγραφέα να διεισδύει στην ψυχολογία των ηρώων και τη δύναμη των εκφραστικών μέσων που χρησιμοποιεί.