Ο ΓΝΩΣΙΑΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑΣ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΥ

Πώς μεσολαβεί η γλώσσα στην ανάπτυξη διεργασιών όπως η αντίληψη, η μνήμη και η σκέψη; Στα ηγεμονικά ρεύματα των επιστημών της γλώσσας και του νου, στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα η μεσολάβηση αυτή αποκλείστηκε παρότι έχει επί μακρόν αναδειχτεί σε ορισμένα ρεύματα της φιλοσοφίας αλλά και στις κοινωνικές προσεγγίσεις της γλώσσας και του νου στις επιστήμες του 20ού αιώνα.

Το βιβλίο παρουσιάζει θεωρητικές και εμπειρικές προσεγγίσεις του ρόλου της γλώσσας στο νου στις γλωσσο- και γνωσιο-επιστήμες. Υποστηρίζει ότι ο ρόλος αυτός μπορεί να σκιαγραφηθεί εάν τον επιμερίσουμε και κυρίως εάν υπερβούμε τις συνήθεις προσπελάσεις του. Η γλώσσα δεν συνιστά μόνο νοηματοδότηση αλλά και κοινωνική πράξη, ούτε το μοναδικό τρόπο νοηματοδότησης παρότι προνομιακό. Πρόκειται για μια κοινωνικοιστορικά οικοδομημένη «τέχνη» της σκέψης, ένα ιδιόμορφο μέσο ισχυρής ανάπλασης της εμπειρίας, πάντα όμως γειωμένο στην προγλωσσική αντίληψη, κατανόηση, συγκινησιακή εμπειρία και επικοινωνία. Δεν επαυξάνει δε μόνο τις δυνατότητες της σκέψης αλλά και τις περιορίζει, όπως φαίνεται στο πόσο οι όροι γλώσσα και νους αποκρύβουν ότι τα σχετικά φαινόμενα δεν είναι αυτόνομα, μονολιθικά και στατικά αλλά διαπλεκόμενα εν μέρει, πολύμορφα και δυναμικά. Εξελίσσονται δε ιστορικά και οντογενετικά και δεν διαχωρίζονται από φαινόμενα που αποκαλούμε με όρους όπως σώμα και πολιτισμός.