ΝΟΜΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΗ

ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Ο Πλήθων είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και ταυτόχρονα ελκυστικές μορφές της πρώιμης Αναγέννησης. Εκπροσωπεί τις αναγεννησιακές τάσεις της περιόδου των Παλαιολόγων και την επιρροή τους στην μεγάλη Αναγέννηση στην Ιταλία, ανανεώνει και μετοχετεύει τις φιλοσοφικές σκέψεις του (Νέο-) Πλατωνισμού σε ένα δικό του σύστημα, και από την άλλη μεριά είναι ένας πρόδρομος της νεοελληνικής πολιτικής και πολιτισμικής συνείδησης. Γι' αυτό μπορούμε να τον ονομάσουμε (παραφράζοντας μια έκφραση του Woodhouse) τον τελευταίο των αρχαίων και τον πρώτο των νέων Ελλήνων.

Στη «Νόμων Συγγραφή», την οποία ο Πλήθων έγραψε, όπως τα περισσότερα έργα του, σε αρκετά προχωρημένη ηλικία, συνοψίζεται η φιλοσοφική, θεολογική και κοινωνική σκέψη του. Δυστυχώς σώζονται σήμερα μόνο 16 από τα 101 κεφάλαια της Συγγραφής, διότι ήταν γραμμένα και ξεχωριστά από το χειρόγραφο του συνολικού έργου, το οποίο μετά το θάνατο του Πλήθωνος στο Μυστρά στις 26 Ιουνίου 1452 έφτασε στα χέρια της Θεοδώρας Ασενίνας, της γυναίκας του Δημητρίου Παλαιολόγου. Η Θεοδώρα μάλλον το διάβασε, κατάλαβε (και ήξερε πιθανότατα και προηγουμένως) ότι οι σκέψεις του Πλήθωνος δεν συνέπιπταν με τα δόγματα της Εκκλησίας και γι' αυτό έστειλε αυτό το μοναδικό χειρόγραφο του συνολικού έργου στον Γεννάδιο Σχολάριο, τον μετέπειτα πρώτο οικουμενικό πατριάρχη της Τουρκοκρατίας, στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σχολάριος αρκετά χρόνια κιόλας είχε την υποψία ότι ο Πλήθων με τη φιλοσοφική του σκέψη είχε απομακρυνθεί από τα δόγματα του χριστιανισμού, και τώρα κρατούσε την επιβεβαίωση αυτής της υποψίας στα χέρια του. Για να προφυλάξει τους χριστιανούς που ποιμνίου του από τις επικίνδυνες σκέψεις που περιείχε, προέβη στην από τη δική μας οπτική γωνιά βάναυση πράξη και έκαψε το μοναδικό στον κόσμο χειρόγραφο της Νόμων Συγγραφής.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ