ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΩΤΟΓΟΝΙΣΜΟΣ

ΕΚΔΟΧΕΣ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

Αφετηρία αυτής της μελέτης στάθηκε το ερώτημα για το ιδεολογικό περιεχόμενο του μύθου στην υπερρεαλιστική ποίηση και τέχνη. Η απόρριψη της κλασικής αισθητικής από τους υπερρεαλιστές σήμαινε την απόρριψη της παραδοσιακής ερμηνείας του παρελθόντος και τους οδήγησε στην οικειοποίηση αντι-κανονικών μυθολογικών εκφράσεων που προέρχονταν έξω από τη δυτική πολιτισμική κληρονομιά.

Η λογοτεχνική έμπνευση των υπερρεαλιστών στράφηκε σε καλλιτεχνικές, μυθολογικές ή ακόμη και σε απλές καθημερινές μορφές έκφρασης των περιφερειακών πολιτισμών των αποικιοποιημένων χωρών του Τρίτου Κόσμου. Πρόκειται για τις κοινωνίες που η επιστημονική, εξελικτική θεώρηση της Δύσης ονόμασε «πρωτόγονες», καθιερώνοντας έτσι έναν όρο που μόνο συμβατική σημασία απέκτησε στη συνέχεια, αφού δεν περιγράφει παρά τον τρόπο που κατανοήθηκε ο εξω-δυτικός τρόπος σκέψης. Η υπερρεαλιστική οικειοποίηση του πρωτόγονου συνδέεται με τον τρόπο που από τις αρχές του 20ού αιώνα η μοντέρνα τέχνη αρχίζει να εμπνέεται από τις ασύμμετρες μορφές της «πρωτόγονης τέχνης» και να δημιουργεί, όχι πάντοτε αθώα, αυτό που αργότερα προσδιορίστηκε ως «μοντερνιστικός πρωτογονισμός».

Η μελέτη αυτή επιχειρεί να διαβάσει το ποιητικό έργο του Νίκου Εγγονόπουλου μέσα από το παραπάνω θεωρητικό και ιστορικό πλαίσιο αλλά και τον τρόπο που η πνευματική ζωή του Μεσοπολέμου κατανόησε, αποσιώπησε ή απέρριψε την εκλεκτική συγγένεια που άρχισε να δημιουργεί η αισθητική του μοντέρνου με την αισθητική του πρωτόγονου.