ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ

ΕΝΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

To βιβλίο «Μνήμη της πέτρας» αποτελεί ένα μικρό ταξίδι μέσα στο χώρο και στο χρόνο, κατά το οποίο ο συγγραφέας καταγράφει και μελετά πέτρινα δημοτικά σχολεία σε πέντε γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας.

Η πλειοψηφία τους είναι αγροτικά διδακτήρια τα οποία ανεγέρθηκαν στην Ήπειρο, στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία, στη Στερεά και στην Πελοπόννησο. Η Θράκη, η Κρήτη και η λοιπή νησιωτική Ελλάδα δεν λησμονήθηκαν από το συγγραφέα, αλλά αφέθηκαν επιλεκτικά απ’ έξω, λόγω των ιδιαίτερων ιστορικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών των περιοχών αυτών από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έως και την περίοδο του μεσοπολέμου. Τα διδακτήριά τους όμως θα μπορούσαν να αποτελέσουν το βασικό υλικό ενός δεύτερου τόμου που ελπίζουμε να ακολουθήσει την έκδοση αυτή.

Το οδοιπορικό ανιχνεύει πέτρινα δημοτικά σχολεία που οικοδομήθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα την περίοδο 1860 – 1960. Όσοι ψηλαφίσουν τα ίχνη της «Μνήμης της πέτρας» και έχουν φοιτήσει σε τέτοια σχολεία, κυρίως ολιγοθέσια, ασφαλώς και θα φέρουν στη μνήμη τους στιγμές και γεγονότα από τα πέτρινα σχολεία, τα «μικρά πανεπιστήμια».

Σχολεία που δυστυχώς σβήνουν σήμερα, χωρίς βέβαια να υποκύψουν στο πέρασμα του χρόνου, αλλά χωρίς πλέον να φιλοξενούν τους μικρούς μαθητές και τις φωνές τους, αφού έπαψαν να λειτουργούν εδώ και αρκετά χρόνια. Με αυτό ως δεδομένο, το οδοιπορικό αυτό δεν θα μπορούσε να είναι μια απλή κτιριολογική καταγραφή και μελέτη, ούτε ίσως μια εκτεταμένη ιστορική έρευνα που θα είχε ως σκοπό να αναδείξει το θεσμό του σχολείου. Η διάσταση της ανθρωπογεωγραφίας πάνω στην οποία ακροβατούν ο «τύπος» και ο «τόπος» και κάνουν το δικό τους παιχνίδι, είναι ίσως αυτή η πτυχή που θα πρέπει να προσέξουμε περισσότερο σε τούτο το βιβλίο.