ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΣΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ

Στην περίοδο του μεσοπολέμου οι μαρξιστές επιχειρούν να συνδυάσουν την ανανέωση της λογοτεχνίας με την αλλαγή της κοινωνικής πραγματικότητας. H απόπειρά τους αυτή δεν εμφανίζεται ως ενιαία και ομοιόμορφη, αφού -μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα- οι πολιτικές εξελίξεις στη Σοβιετική Ένωση αντανακλούν και στη σχέση ιδεολογίας και αισθητικής. H ελληνική Aριστερά επηρεάζεται από τη διεθνή συγκυρία, ενώ ταυτόχρονα δραστηριοποιείται μέσα στις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του ελληνικού χώρου και διαμορφώνει την προβληματική της σε σχέση με την εγχώρια λογοτεχνική πραγματικότητα.

Mέσα σ' αυτό τον ορίζοντα εντοπίζονται τα θέματα της παρούσας μελέτης, η οποία βασίζεται κυρίως στα λογοτεχνικά περιοδικά του μεσοπολέμου. Aνιχνεύοντας τη διαδρομή των αριστερών περιοδικών, η συγγραφέας στοιχειοθετεί την περιπέτεια της ελληνικής μαρξιστικής διανόησης στην πρώτη, ρομαντική και συχνά αντιφατική, περίοδο της συγκρότησης και της ανάπτυξής της. Πρόκειται για μια περιπέτεια με επώνυμους και ανώνυμους πρωταγωνιστές, η οποία αφήνει τα ίχνη της τόσο στο θεωρητικό λόγο όσο και στην ίδια τη λογοτεχνική παραγωγή. Διαγράφεται έτσι μια τεθλασμένη πορεία, που ξεκινά από την οργανωτική αυτοτέλεια των περιοδικών και την αναγνώριση -ρητή ή σιωπηρή- ενός καθεστώτος αυτονομίας της τέχνης, για να καταλήξει στην κομματικοποίηση της λογοτεχνίας και στους ρυθμιστικούς κανόνες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.