ΛΙΣΑΒΟΝΑ

Ανάμεσα στις είκοσι πέντε και πλέον χιλιάδες σελίδες που βρέθηκαν καταχωνιασμένες στο περίφημο πλέον μπαούλο του Πεσσόα, ήταν κι αυτές που αναφέρονταν στα αξιοθέατα της Λισαβόνας. Ο Πεσσόα είχε σχεδιάσει ένα σύνολο τουριστικών οδηγών για ολόκληρη την Πορτογαλία, με τίτλο ''Όλα για την Πορτογαλία'', αλλά τελικά δημιούργησε μόνο έναν για την πόλη του, τον οποίο και έγραψε στα αγγλικά, το 1925. Ο τουριστικός αυτός οδηγός ανακαλύφθηκε ανάμεσα στα χαρτιά του το 1980 και είδε το φως της δημοσιότητας στη Λισαβόνα μόλις το 1992.

Είναι ένας χρήσιμος οδηγός ακόμα και για τον σημερινό επισκέπτη, αφού τα περισσότερα από τα αξιοθέατα που περιγράφει ο Πεσσόα είναι πάντα στην ίδια θέση. Ο Πεσσόα μάς παίρνει από το χέρι και, με πολύ απλή γλώσσα, μας παρουσιάζει ''τη Λισαβόνα του''. Περιδιαβαίνουμε μαζί του μια πόλη με υπέροχη πνευματική, αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική κληρονομιά, και συγχρόνως ανακαλύπτουμε τους «ετερωνύμους του» που κρύβονται πίσω από κάθε γωνιά της, αλλά και τον «ορθώνυμο», τον ίδιο τον Πεσσόα, ο οποίος έβαλε σε τούτο το σύντομο κείμενο όλη του την ψυχή, την ποιητική φωνή του και την περηφάνια του για τον πολιτισμό, τους κήπους, τα αγάλματα, τα κτίρια, τις εκκλησίες, τα μουσεία, τα θέατρα, τις βιβλιοθήκες, τις φυλακές, τις εφημερίδες, τους Πορτογάλους, τη Λισαβόνα - που είναι γι' αυτόν ολόκληρη η Πορτογαλία.