ΚΤΗΣΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΙΝΗΤΟΥ ΑΠΟ ΚΑΛΟΠΙΣΤΟ ΣΥΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ

Το βιβλίο «Κτήση κυριότητας κινητού από καλόπιστο συναλλασσόμενο» στοχεύει σε μία συμβολή στη δικαιολόγηση και οριοθέτηση της προστασίας της εμπιστοσύνης του καλόπιστου συναλλασσομένου, όπως αυτή απεικονίζεται στη ρύθμιση των άρθρων 1036-1040 του ΑΚ. Η προσπάθεια αυτή οικοδομείται πάνω στην ερμηνεία των άρθρων αυτών, έτσι ώστε να φωτιστεί όσο το δυνατόν καλύτερα η δικαιοπολιτική επιλογή του Έλληνα νομοθέτη να επιτρέψει την καλόπιστη κτήση της κυριότητας του κινητού, από την κατοχή του οποίου ο αληθινός κύριος αποξενώθηκε εκουσίως, καθώς και των χρημάτων, των ανώνυμων τίτλων και των κινητών, των εκποιηθέντων σε δημόσιο πλειστηριασμό, εμποροπανήγυρη ή αγορά, ανεξάρτητα από τον τρόπο, με τον οποίο ο πραγματικός κύριος αποξενώθηκε από την κατοχή τους.

Η νομοθετική διάπλαση των ΑΚ 1036-1040, κατά την οποία καθίσταται νομικά δυνατή η απώλεια της κυριότητας για τον πραγματικό κύριο και η πρωτότυπη κτήση της κυριότητας από τον καλόπιστο συναλλασσόμενο, προσεγγίζεται μέσα από τη σκοπιά του συνταγματικού δικαίου ως μία προσπάθεια στάθμισης και αμοιβαίας εξισορρόπησης δύο συγκρουόμενων συμφερόντων με συνταγματική κάλυψη, τα οποία τελούν σε σχέση αμοιβαίου αποκλεισμού: αφενός, του ατομικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας του πραγματικού κυρίου (17 Σ) και αφετέρου, του δικαιώματος του καλόπιστου αποκτώντος να προστατεύεται η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του σε ένα φαινόμενο δικαίωμα ως ειδικότερη εκδήλωση της συνταγματικής αρχής του κράτους δικαίου (άρθρο 25 § 1 εδ. α Σ).

Η νομοθετική εναρμόνιση των ως άνω συγκρουόμενων συμφερόντων, που έχουν έρεισμα σε αντίθετης φοράς ισοδύναμους κατ' αρχήν συνταγματικούς κανόνες, επιβάλλει την αμοιβαία υποχώρηση των συμφερόντων αυτών με αναγωγή στις επιταγές της αρχής της αναλογικότητας (άρθρο 25 § 1 εδ. δ' Σ), η οποία διατρέχει, ως θεμελιώδης εναρμονιστική αρχή, όχι μόνο τη νομοθετική διάπλαση των ΑΚ 1036 επ., αλλά ολόκληρο το εσωτερικό σύστημα του ΑΚ, όπως και κάθε άλλο κλάδο δικαίου.

Για την εμβάθυνση στο θέμα της κτήσης κυριότητας κινητού από καλόπιστο συναλλασσόμενο κρίθηκε απαραίτητη η αξιοποίηση της πλούσιας γερμανικής θεωρίας και νομολογίας λόγω της στενής συγγένειας και του κοινού πολιτισμικού υποβάθρου που έχει το γερμανικό δίκαιο με το ημέτερο. Μερικές από τις ποικίλες πτυχές του ζητήματος που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της μελέτης είναι το περιεχόμενο της καλής πίστης του αποκτώντος και ο συσχετισμός της με τη βαριά αμέλειά του (με παράθεση τυπολογίας περιπτώσεων), η συμβατότητα των τρόπων μεταβίβασης της νομής κατά ΑΚ 1034 με τη φύση και τη δικαιολογητική βάση της καλόπιστης κτήσης, η κατά την ΑΚ 1038 έννοια της απώλειας και το ευρύ φάσμα των περιπτώσεων που καταλαμβάνει η έννοια της αγοράς στο πλαίσιο της ΑΚ 1039, το πλέγμα των αξιώσεων των προσώπων που συμμετέχουν στην καλόπιστη κτήση στην περίπτωση της μεταβίβασης της κυριότητας είτε από επαχθή είτε από χαριστική αιτία, η απόσβεση των δικαιωμάτων τρίτων πάνω στο πράγμα κατά ΑΚ 1040.