ΚΟΣΜΟΣ

Δυο νεαροί, ο Βίτολντ και ο Φουξ, συναντιούνται κατά τύχη σε μία πολωνική παραθεριστική πολίχνη. Επιθυμώντας να αποφορτιστούν από τα άγχη και την ανία της περίπλοκης μα τετριμμένης ζωής τους, εντοπίζουν μία απομονωμένη οικογενειακή πανσιόν στην οποία αποφασίζουν να καταλύσουν. Ωστόσο, πριν καλά καλά προλάβουν να φτάσουν, βρίσκονται αναπάντεχα μπλεγμένοι στα δίχτυα ενός μακάβριου συμβάντος, και λίγο αργότερα στις ιδιόμορφες δραστηριότητες και στις αλλόκοτες ψυχικές διακυμάνσεις της οικογένειας που κατοικεί εκεί. Μα ο Gombrowicz αρνείται να προσφέρει την οποιαδήποτε λύση στις δυσχέρειες και στα πάθη τους.

Κινούμενος προσχηματικά και με παιγνιώδη ελευθερία μέσα στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας, μέσα από μια ολοένα εντεινόμενη καταβύθιση στον υποκειμενισμό και στην πολυσημία, ο μεγάλος Πολωνός συγγραφέας Witold Gombrowicz (1904-1969) εξερευνά τη βαθιά αγωνία της ανθρώπινης ύπαρξης, την τυχαιότητα και αυθαιρεσία της γλώσσας, το δαιμονικό αστείο της ανθρώπινης ελευθερίας, τα όρια του εαυτού, καθώς και την απόπειρα του ανθρώπου να επιφέρει τάξη στο χάος του ψυχισμού του και του κόσμου. Παράλληλα, το μυθιστόρημα θέτει ως βασικό του μηχανισμό την παραγωγή νοήματος μέσα από την ίδια τη διαδικασία της συγγραφής του.

Το Κόσμος, ένα μυθιστόρημα ζοφερής ελαφρότητας, εκδόθηκε το 1965, ενώ το 1967 τιμήθηκε με το International Prize for Literature, ανοίγοντας -έστω και αργοπορημένα– τον δρόμο για τη διεθνή αναγνώριση του Gombrowicz, ο οποίος έζησε σχεδόν «κατά λάθος» τα περισσότερα χρόνια της ώριμης ζωής του στο Μπουένος 'Αιρες, ξένος διά βίου από το κάθε τι. Το «Κόσμος» είναι το τελευταίο και πλέον προσωπικό μυθιστόρημά του, αλλά και ένα από τα πιο σημαντικά, ακατάτακτα και ιδιαίτερα μυθιστορήματα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.

Το μοναδικό μυθιστόρημα του Gombrowicz που δεν είχε εκδοθεί στα ελληνικά, εκδίδεται τώρα για πρώτη φορά, σε μετάφραση του Βασίλη Αμανατίδη.