ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΖΥΓΩΝ

H παρούσα μελέτη αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα ερμηνευτικά ζητήματα που διατρέχουν την ύλη του οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου και αφορούν, κατά κύριο λόγο, το κληρονομικό δικαίωμα του συζύγου. Οι προϋποθέσεις γέννησης και το περιεχόμενο του κληρονομικού δικαιώματος του συζύγου τόσο στη διαδοχή από το νόμο όσο και στη διαδοχή από διαθήκη αναλύονται στο πρώτο μέρος της μελέτης. Ειδικότερα, αναλύεται το περιεχόμενο του κληρονομικού δικαιώματος και τα προνόμιά του, όπως το συζυγικό εξαίρετο και η προστασία της οικογενειακής στέγης στην εξ αδιαθέτου διαδοχή. Επίσης, ερευνάται η εγκατάσταση του συζύγου ως κληρονόμου στη διαδοχή με διαθήκη και οι περιορισμοί που ανακύπτουν από τις διατάξεις για τη νόμιμη μοίρα, όπως το ζήτημα της εγκατάστασης του επιζώντος συζύγου με διαθήκη μόνο στην επικαρπία ή αντίστροφα η προσβολή της νόμιμης μοίρας των κατιόντων με δωρεές εν ζωή μεταξύ συζύγων.

Στο δεύτερο μέρος αναλύονται οι προϋποθέσεις απώλειας του κληρονομικού δικαιώματος του επιζώντος συζύγου είτε αυτό θεμελιώνεται στο νόμο είτε στη διαθήκη και αφορούν τους λόγους απώλειας αφενός με βάση τις διατάξεις του κληρονομικού δικαίου (1785, 1795, 1822, 1842 ΑΚ) και αφετέρου τις διατάξεις του οικογενειακού δικαίου (1376, 1378 περ. 1, 1383 περ. 1 ΑΚ). Το κληρονομικό δικαίωμα του συζύγου στηρίζεται σε προκριματικά ζητήματα που αφορούν κατεξοχήν τις έννομες σχέσεις του οικογενειακού δικαίου, όπως η υπόσταση του γάμου, η άσκηση αγωγής διαζυγίου με βάσιμο λόγο, ο ισχυρός κλονισμός της έγγαμης σχέσης για υπαίτιο λόγο ή ακόμη η ακυρότητα του γάμου.

Στο τρίτο μέρος εξετάζονται τα δικαιώματα του συζύγου που επιζεί με βάση το περιουσιακό σύστημα των συζύγων, δηλαδή η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα και η λύση της κοινοκτημοσύνης με θάνατο καθώς και το δικαίωμα διατροφής του συζύγου έναντι των κληρονόμων. Η μελέτη ολοκληρώνεται με τις συμπερασματικές παρατηρήσεις και τη συνολική κριτική προσέγγιση των ρυθμίσεων για το κληρονομικό δικαίωμα του επιζώντος συζύγου.