ΚΙ ΕΖΗΣΑΝ ΑΥΤΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ;

ΜΑΓΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παραμύθια χιλιόχρονα, μαγικά κι ίσως να κρύβουν μέσα τους ψήγματα από πανάρχαιες συνήθειες και πρακτικές, από πανάρχαιες θρησκευτικές δοξασίες, φυσιολατρικές αντιλήψεις και παραδόσεις. Ζώα, πουλιά, αέρηδες, καρποί, λάχανα που μιλούν μ' ανθρώπινη λαλιά, πεντάμορφες που τις αρπάζουν δράκοι, ήρωες που με υπεράνθρωπες, υπερφυσικές δυνάμεις την τελευταία στιγμή τις σώζουν, βότανα μαγικά, κακιές μητριές, αμέρωτες στρίγγλες, θηρία και τέρατα, το καλό και το κακό, η αγάπη και το μίσος εναλλασσόμενα με τέχνη στο ατέλειωτο κουβάρι της λαϊκής παράδοσης.

Παραμύθια μεγάλα. Κι ήταν θαρρώ επίτηδες μεγάλα, για να κρατούν ώρες πολλές. Μια και η αφήγησή τους ούτε δίπλα στο στρώμα γινόταν, ούτε και σκοπό το αποκοίμισμα είχε. Οι ήρωές τους ζωντάνευαν, έπαιρναν σάρκα και οστά από τα σούρουπα μέχρι αργά τη νύχτα και για να μας ταξιδεύουν, αλλά, κυρίως, για να μας κρατούν ξύπνιους να βγάζουμε πέρα τη δουλειά. Είτε το τρίψιμο του καλαμποκιού με τα χέρια ήταν, είτε το βγάλσιμο του βαμβακιού από τις καντήλες του που, άρον - άρον, είχαν μαζέψει στα κατώγια οι αγρότες για να προλάβουν τον καιρό, είτε ήταν το ξεδιάλεγμα του γλυκάνισου από τα κότσαλα. Ηχεί ακόμα στ' αυτιά μου το κάλεσμα της μάνας μου : «Έλα, συ, μικρή, να με βοηθήσεις να καθαρίσουμε το στάρι από τα σκύβαλα για τον τραχανά και θα σου πω τη Μήλω, τη Ρόϊδω και την Κερασιά».

Παραμύθια για μικρούς και μεγάλους. Η αφήγησή τους με ψυχή κι είχες την αίσθηση πως όλα τα γεγονότα τους διαδραματίζονταν εκείνη την ώρα, μπρος στα μάτια σου, πως όλα τ' ανθρωπίνως αδύνατα μπορούσαν τώρα να γίνουν δυνατά. Στο άκουσμά τους φραγμοί κι εμπόδια αξεπέραστα έπεφταν μεμιάς, γλύκαινε κι απαντεχόταν η ανέχεια και η στέρηση, ξορκιζόταν το κακό, θριάμβευε το καλό και το δίκιο. Στο άκουσμά τους απαλές, παιδικές ψυχές κεντρίζονταν και μπολιάζονταν με αρετή, όνειρα μικρών - μεγάλων χρωματίζονταν.

Κάστρα του ελληνικού, λαϊκού πολιτισμού τούτα τα παραμύθια θεώρησα, με τη σειρά μου, χρέος μου να τα σώσω κι αυτό ακριβώς έκανα. «Κόκκινη κλωστή δεμένη» λοιπόν, «στην ανέμη τυλιγμένη, δώσ' της κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν' αρχινίσει».