ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΟΙΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΩΝ

Το ξέρατε ότι στα τουρκικά τον «αθλητή», το «ινάτι» και το «ντεκολτέ» το λένε «atlet», «inat» και «dekolte»; Κυκλοφόρησαν διάφορες μελέτες μέχρι σήμερα, όπου τα ''δάνεια'' από τις δύο γλώσσες αποτέλεσαν την αφετηρία τους. Αυτός ο «κατάλογος» ο οποίος αποτελείται από 4660 κοινές λέξεις, εμπεριέχει και δάνεια που προέρχονται από τρίτες γλώσσες, όπως γαλλικά (βιτρίνα), αγγλικά (γκολ), περσικά (χάνι) ή ακόμα και μαλαισιανά (ουραγκοτάγκος / άνθρωπος του δάσους). Ο κατάλογος εμπεριέχει λέξεις που χρησιμοποιούνται και στις δύο γλώσσες στις μέρες μας.

Η πειραματική χρήση του «καταλόγου» αποδείχτηκε πολύ χρήσιμη. Όσοι μαθαίνουν τουρκικά μέσα σε πολύ μικρό διάστημα ''εμπεδώνουν'' χιλιάδες λέξεις της άλλης γλώσσας, και αυτό επειδή με μια μόνο ανάγνωση απλώς ''λάμβαναν γνώση'' ότι ορισμένες λέξεις είναι κοινές. Δεν χρειάζεται η αποστήθιση αλλά μια απλή ενημέρωση για να γίνουν κτήμα μας οι λέξεις.

Οι ''κοινές εκφράσεις και παροιμίες στην ελληνική και τουρκική γλώσσα" είναι μια πρώτη προσπάθεια και πρωτοεμφανίζεται εδώ. Η παροιμία είναι ένας εύληπτος συλλογισμός. Θα μπορούσαμε να ορίσουμε τις εκφράσεις ως λέξεις ή φράσεις που φέρουν μεταφορική έννοια. Αυτός που ''κάθεται στ' αγκάθια'' δεν είναι φακίρης, αλλά απλώς κάποιος που είναι ανήσυχος. Το σύνολο αυτών των κοινών εκφράσεων και παροιμιών είναι περίπου 1300.

Η εργασία αυτή, πέρα από το διδακτικό της όφελος φέρει και πολιτιστικά μηνύματα. Στην εποχή των εθνικών κρατών και ταυτοτήτων όπου η (υποτιθέμενη) ιδιαιτερότητά μας αποτελεί θετικό σημείο αναφοράς και η διαφορετικότητα του άλλου ενισχυτικό σημείο της ταυτότητάς μας, βλέπουμε ότι έχουμε κοινά σημεία με τον 'Αλλο. Χιλιάδες λέξεις μας υπενθυμίζουν ότι τελικά ανήκουμε σε ένα ευρύτερο χώρο όπου οι άνθρωποι ανταλλάσσουν κοινές αξίες και σήματα. Τα εθνικά στεγανά είναι σχετικά, μπορεί και πολύ σχετικά

Οι μεταφορικές έννοιες στις δύο γλώσσες βασικά εκφράζονται με τις πιο απλές λέξεις και έννοιες της καθημερινότητας: τα μέρη του σώματος (αφτί, δόντι, καρδιά, μάτι, μύτη, πόδι, χέρι), το άμεσο περιβάλλον μας (δουλειά, δρόμος, νερό), τα πιο απλά ρήματα, (βλέπω, πιάνω) και έννοιες (λόγια, Θεός). Η συνύπαρξη υπήρξε σε αυτό το λαϊκό επίπεδο. Δεν παρατηρούνται ''κοινά'' στις εξεζητημένες λέξεις.