ΚΑΝΤΙΝΤ

Ο Βολταίρος, επισκοπώντας τον αιώνα του, δε βλέπει παρά πως αυτός ο αιώνας υπήρξε θέατρο φρικαλεοτήτων. Καταγγέλλει την υποκρισία και τη μοχθηρία των ανθρώπων (χωρίς να ξεχάσει τη βλακεία τους), ταυτόχρονα με την αταξία των γεγονότων και το παράλογο των θεσμών, μη παραλείποντας επίσης να μιλήσει απροκάλυπτα για κάποιες εκτροπές του ανθρώπινου πνεύματος που απεχθανόταν περισσότερο από καθετί: την πολεμοχαρή διάθεση, το δογματισμό και τη θρησκευτική μισαλλοδοξία.

Ο Βολταίρος παίζει με το περιπετειώδες μυθιστόρημα, που ήταν τόσο της μόδας στα χρόνια του, και μας καλεί να χαρούμε το παιχνίδι του. Αλλά πίσω από αυτό το παιχνίδι, η σοβαρότητα. Δεν υπάρχει πτυχή των κοινωνικών συμβάσεων που να μην ανατρέπεται από τον σαρκασμό? η θρησκοληψία, πρώτη και καλύτερη, η αξία της ευγενικής καταγωγής, ο «ευγενής άγριος», οι πόλεμοι και ο ηρωισμός. Η καλοσύνη υπάρχει, η αλληλεγγύη επίσης, αλλά πάντα από τους φτωχούς, τους απελπισμένους ή τους απόκληρους.