ΚΑΦΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΧΕΜΙΝΓΟΥΕΥ

Πενήντα χρόνια από τον θάνατό του ο Έρνεστ Χεμινγουέυ παραμένει αναμφίβολα ο διασημότερος και σημαντικότερος Αμερικανός συγγραφέας. Η εξέχουσα θέση του δεν κλονίστηκε ούτε μια στιγμή από το 1926, οπότε το μυθιστόρημά του Ο ήλιος ανατέλλει ξανά τον ανέδειξε σε σύμβολο κοσμοπολίτη μέσα στην ταραγμένη περίοδο του μεσοπολέμου. Ο Χεμινγουέυ συνεχίζει να μας εμπνέει γιατί, σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον, μας υπόσχεται ότι η γραμμή ανάμεσα στις δίδυμες παρορμήσεις της ζωής -χαρά και εργασία- μπορεί να γίνει αδιόρατη εάν και μόνο προσεγγίζουμε κάθε εμπειρία με την ηθική αυστηρότητα και την ακρίβεια μιας τελετής. Μας διαβεβαιώνει ότι υπάρχει πάντα ένας σωστός τρόπος να βγάλουμε σε πέρας οποιαδήποτε δραστηριότητα κι αν αναλάβουμε -τρώμε, ψαρεύουμε, ερωτευόμαστε, πυγμαχούμε, γράφουμε- και τον τρόπο αυτό μπορούμε να τον διαισθανθούμε αν αποκαθάρουμε την παλέτα των ηθικών αξιών και διατηρήσουμε την αυτοκυριαρχία μας.

Επειδή οι ιδιαιτερότητες της προσωπικότητας του Χεμινγουέυ συνηθέστατα παραβλέπονται, συχνά φαντάζομαι τον εαυτό μου να του απευθύνει ερωτήσεις με πρωταρχικό σκοπό να αναδειχθούν οι υπαινικτικές του αναφορές: η αυτο-αποκαλυπτική διάθεση στα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο, η ενοχική νοσταλγία στο Μια κινητή γιορτή, ο πληγωμένος ιδεαλισμός του πρωτόλειου Στην εποχή μας και ο ρεαλιστικός ηρωισμός στο Για ποιον χτυπά η καμπάνα. Δεν πρέπει επίσης να παραλείψουμε τους παιγνιώδεις αφορισμούς, οι οποίοι ενοχλούν τους κριτικούς στο Θάνατος το απομεσήμερο, ή τον συχνά υπερβάλλοντα ανδρισμό του Να έχεις ή να μην έχεις, όπως και τη σκαμπρόζικη αλά Ραμπελαί αλληλογραφία του. Στην προσπάθεια να συλλάβουμε αυτές τις αντιφατικές φωνές, η φανταστική συνομιλία που ακολουθεί φιλοδοξεί να αποδώσει εκ νέου τις πραγματικές διαστάσεις σε έναν άνθρωπο τον οποίο η λαϊκή κουλτούρα περιέβαλε με αυταπόδεικτες αλήθειες και στερεότυπα. Δίνεται επίσης στον ίδιο η ευκαιρία να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι στις σημερινές παρανοήσεις. Πάνω από όλα, το βιβλίο αυτό σκοπεύει να τονίσει τις ιδιότητες που τον ανέδειξαν σε μεγάλο συγγραφέα. Ο Χεμινγουέυ, με όραση ασκημένη στην αναζήτηση της κατάλληλης λέξης, με ακοή ευαίσθητη στον ρυθμό και με ένα ταλέντο να γράφει σύντομα και περιεκτικά, ανανέωσε τη λογοτεχνία με μια σπουδή και μια αδιόρατη οξύτητα που, όπως τότε έτσι και σήμερα, παραμένει συγκλονιστική.