ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ

Η κριτική του Μπακούνιν στη θρησκεία δεν μπορεί να εφαρμοστεί στο Ισλάμ, ακριβώς επειδή το Ισλάμ αρνείται κάθε αναπαράσταση του Αλλάχ, θεωρώντας την κιόλας ως την πιο απεχθή πράξη. Όμως, αυτό ακριβώς είναι που έχουν κάνει οι κληρικοί όλων των θρησκειών στη διάρκεια της ιστορίας. Είναι λογικό το Κοράνι να απηχεί αυτές τις διαστρεβλώσεις και να καταγγέλλει την ιδιοποίηση της ανθρώπινης πνευματικότητας από τους πολιτικούς και τους ιερείς.

Ξεκινώντας από αυτή τη διαπίστωση, υποστηρίζω το εξής: ότι το Κοράνι εμπεριέχει μια ριζοσπαστική κριτική της θρησκείας. Αυτή η κριτική μπορεί να παραλληλιστεί με αυτή που διατύπωσαν στοχαστές όπως ο Νίτσε ή ο Μπακούνιν και επίσης μπορεί και πρέπει να γίνει πρώτα απ' όλα στους αντιδραστικούς κληρικούς που αυτοαποκαλούνται μουσουλμάνοι. Το Κοράνι ασκεί κριτική σε συγκεκριμένες μορφές θρησκοληψίας, στη θεσμοθέτηση της θρησκείας, στη φιλοδοξία εκπροσώπησης των κληρικών, στην τυφλή εμπιστοσύνη στη θρησκεία έτσι όπως μας κληροδοτήθηκε, στην υπακοή που οφείλουμε στις υποτιθέμενες θρησκευτικές αρχές και στην αντίληψη ότι μια θρησκεία μπορεί να κατέχει την αλήθεια. Πως μπορεί αυτό να είναι δυνατόν;"