ΗΛΙΑΣ ΠΟΡΤΟΛΟΥ

Τιμημένη με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1926, αδίκως ξεχασμένη σήμερα, η Grazia Deledda (1871-1936), είναι η μεγάλη μυθιστοριογράφος της Σαρδηνίας. Το έργο Ηλίας Πορτολού είναι το αριστούργημά της. Πρόκειται για την ιστορία ενός εικοσιτριάχρονου νεαρού που μόλις αποφυλακίζεται ερωτεύεται, παρά τη θέλησή του, την αρραβωνιαστικιά του αδερφού του. Ο Ηλίας και η Μανταλένα γλιστρούν στην αμαρτία πασχίζοντας μάταια ν’ αντισταθούν. Ο γάμος της Μανταλένας με τον αδερφό του Ηλία απλώς θ’ αναζωπυρώσει το πάθος τους. Ούτε το πέρασμα των χρόνων ούτε η απόφαση του Ηλία ν’ ακολουθήσει το δρόμο του Θεού και να γίνει ιερωμένος θα τους εμποδίσουν να υποκύψουν στον πειρασμό. Ωστόσο, σ’ αυτή την ιστορία αιμομιξίας δεν υπάρχει τίποτε το ανήθικο...

Η αφήγηση της πρώτης «παράδοσης» των δύο νέων πραγματοποιείται μ’ αυθορμητισμό και ποιητική καθαρότητα. Το έργο μάς βυθίζει στο εσωτερικό των συνειδήσεων, και ιδιαίτερα σ’ αυτήν του Ηλία, ο οποίος ταλαντεύεται ανάμεσα στο φόβο για την αμαρτία, την επιθυμία του καλού, την απομάκρυνση από το κακό. Συνηθισμένοι καθώς είμαστε στην περίπλοκη και διανοουμενίστικη λογοτεχνία, το βιβλίο αυτό, τόσο κρυστάλλινο και με τόσο βαθιά κατανόηση των βασάνων της ψυχής, μοιάζει να διαδραματίζεται σ’ έναν κόσμο ονειρικό. Κι ίσως αυτό είναι που δίνει στην προσωπική ιστορία του Ηλία την αγνότητα μιας αποκάλυψης.