ΙΕΡΕΣ ΠΛΑΝΕΣ

" Όταν επισκέφτηκα ένα σχολειό... έμεινα τόσο κατάπληχτος από την αμάθεια του δασκάλου που τον ερώτησα: "Συγνώμη κύριε ξέρετε να διαβάζετε;" Η απάντησή του ήταν: "Γενικά ναι" . Και για να δικαιολογηθεί πρόσθεσε: "Πάντως ξέρω περισσότερα από τους μαθητές μου".
Το ανωτέρω περιστατικό διηγείται, πριν από ενάμιση αιώνα, ο Καρλ Μαρξ στο "Κεφάλαιο", περιδεής για τις συνθήκες εκπαίδευσης.
Ωστόσο και στη δική μας εποχή -τηρουμένων των αναλογιών- διάσπαρτα ανακαλύπτεται η ευτυχισμένη άγνοια. Τα τεκταινόμενα στη βιομηχανία της πολιτικής και πολιτισμικής επικοινωνίας, ενισχυμένα από την ανορθολογική χρήση των νέων τεχνολογιών, καλλιεργούν αυτό το φαινόμενο. Ευθύνη γι' αυτή την ευτυχισμένη άγνοια φέρουν και η εκπαίδευση και η διανόηση, καθότι δεν μπόρεσαν να επεξεργαστούν μια δυναμική στάση και προοπτική απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα. Μάλιστα η διανόηση, επιζητώντας την κοινωνική της ανεξαρτησία καθώς και την απεμπλοκή της από την ταξική συνείδηση -η κατά Μάνχαϊμ δηλαδή "αιωρούμενη διανόηση" (freischwebende Intelligenz)- απέβη τελικά ένας εντατικός μηχανισμός θεσμικής αλλοτρίωσης και ως εκ τούτου αδύναμος να φτάσει στην ολική γνώση της πραγματικότητας.